Greenpeace komt met nieuwe bewijzen in Klimaatzaak
Amsterdam/Kralendijk, 12 februari 2025 – De broeikasgasuitstoot van Nederland kan in 2040 naar nul. Dat onderbouwen Greenpeace Nederland en acht inwoners van Bonaire in hun repliek. Dat is hun laatste schriftelijke reactie voordat de klimaatzaak op 7 en 8 oktober dit jaar behandeld wordt in de rechtbank van Den Haag.
In deze rechtszaak gaat het erom of de Nederlandse Staat genoeg doet tegen de klimaatcrisis. Zo is er nu geen plan om Bonaire te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering en moet de regering de uitstoot van broeikasgassen sneller stoppen.
Acht inwoners van Bonaire startten in 2023 met Greenpeace deze Klimaatzaak. In de repliek reageren zij op de argumenten van de Staat en dragen zij belangrijke nieuwe ontwikkelingen in de rechtspraak en wetenschap aan. Zij weerleggen dat de Staat al genoeg zou doen om de klimaatcrisis tegen te gaan en Bonaire te beschermen. Greenpeace voelt zich juridisch gesterkt door een recente uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Het Zwitserse klimaatbeleid is onvoldoende om mensenrechten te beschermen, concludeert dat Hof op basis van overwegingen die ook voor Nederland bindend zijn.
Nieuw bewijs
Daarnaast komt Greenpeace met nieuwe bewijsstukken.
- Zo blijkt uit nieuw wetenschappelijk onderzoek, gepubliceerd in The Lancet, dat twee keer zo veel mensen overlijden als gevolg van de toegenomen hitte op kleine eilanden, waaronder Bonaire.
- Het is voor Nederland, met flinke inspanningen, haalbaar om in 2040 klimaatneutraal te zijn. Dat blijkt uit een uitgebreid onderzoek door experts van Kalavasta, Berenschot en CE Delft in opdracht van Greenpeace Nederland en Natuur & Milieu. Het is niet alleen technisch mogelijk, maar ook uitdagingen zoals financiering zijn te overbruggen. De jaarlijkse kosten van een volledig duurzaam energiesysteem zijn vergelijkbaar met de jaarlijkse kosten van ons huidige energiesysteem, concluderen de onderzoekers.
- Het CO2-budget voor Nederland is eigenlijk al op, uitgaande van een eerlijke mondiale verdeling van het resterende CO2-budget dat er nog is om onder de 1,5 graden temperatuurstijging te blijven. Zo blijkt uit onderzoek van drie klimaatwetenschappers, in opdracht van Greenpeace Nederland.
Onderzoek: klimaatneutraal in 2040 haalbaar
Er bestaan al doorrekeningen van de plannen van de overheid om de uitstoot van broeikasgassen in 2050 tot nul te reduceren. Maar dat is te laat om de klimaatcrisis voldoende te dempen. “Daarom is nu onderzocht of Nederland 10 jaar sneller naar nul uitstoot kan. Het uitgangspunt van dit onderzoek is een scenario dat de overheid zelf gebruikt. Daarin worden overigens fundamenteel andere keuzes gemaakt, dan die we als Greenpeace zouden maken. Zo blijft iedereen in het gebruikte scenario evenveel consumeren en blijft alle zware industrie in Nederland. Dat maakt de transitie complexer en duurder. Maar ook in dat geval kan het: een klimaatneutraal Nederland in 2040,” zegt Maarten de Zeeuw, klimaatexpert bij Greenpeace Nederland.
(Tekst loopt door onder de foto)
Staat houdt zich niet aan afspraken
“In januari oordeelde de rechter in de stikstofzaak dat de Staat meer moet doen om onze natuur te beschermen tegen stikstofvervuiling. Maar ook als het gaat om klimaat houdt de Staat zich niet aan zijn eigen afspraken. Deze regering zwakt klimaatbeleid zelfs af, terwijl Nederland historisch gezien enorm veel heeft uitgestoten en Bonaire nu al te kampen heeft met steeds extremere hitte. Daarom eisen we van een land als Nederland meer en snellere klimaatactie,” vervolgt De Zeeuw.
Zittingen Klimaatzaak in oktober
De rechtbank van Den Haag buigt zich op 7 en 8 oktober dit jaar over deze Klimaatzaak Bonaire. Het is de uitkomst van een proces dat begon in september 2022 met het onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam dat liet zien hoe groot de effecten van de klimaatverandering zijn op Bonaire en wat de impact zou kunnen zijn. In de periode daarna zijn er veel gesprekken geweest met de overheid in Den Haag om hen te overtuigen om haast te maken met klimaatbeleid. Eind vorig jaar zou er een klimaatplan komen met maatregelen om Bonaire te beschermen, maar dat is er nog altijd niet. “Dat we daar al zo lang op wachten, laat zien dat deze rechtszaak helaas echt nodig is”, zegt Helen Angela, een van de inwoners van Bonaire die de klimaatzaak startte. “We gaan dus door, voor de toekomst van Bonaire en voor de toekomst van ons allemaal.”
Achtergrond
Repliek van Greenpeace en bewoners van Bonaire (‘Conclusie van Repliek’)
Verweer van de Staat (‘Conclusie van Antwoord’): reactie op de dagvaarding
Noten:
1) The Lancet, The 2024 small island developing states report of the Lancet Countdown on health and climate change. January 2025. https://www.thelancet.com/journals/langlo/article/PIIS2214-109X(24)00421-2/fulltext
2) Kalavasta, CE Delft, Berenschot, Nederland klimaatneutraal in 2040; een haalbaarheidsanalyse, januari 2025 https://www.greenpeace.org/nl/klimaat-categorie/67513/klimaatneutraal-2040-analyse/
3) Zie hoofdstuk 5.2, p. 187
4) Setu Pelz, Zebedee Nicholls, Yann Robiou du Pont, Estimates of fair share carbon budgets for the Netherlands, januari 2025 https://www.greenpeace.org/nl/klimaat-categorie/67516/fair-share-carbon-budgets-nl/
5) Onderzoek Vrije Universiteit: Klimaatverandering dreigt Bonaire keihard te raken. September 2022.
