Greenpeace Türkiye, “Havanı Koru” diyerek yetkilileri hava kirliliğini Dünya Sağlık Örgütü’nün insan sağlığı için olması gereken limit değerin altına çekmeye ve hava kirliliği olan ilçeleri koruma bölgesi ilan etmeye çağırıyor. Tespit edilen rakamlar durumun ne kadar acil olduğunu ortaya koyuyor. Greenpeace Türkiye, temiz bir nefes almak isteyen herkesi havanikoru.org sitesinden kampanyaya katılarak imza atmaya davet ediyor.
Dünyada yaşayan insanların yüzde 99’u hava kirliliğinin ciddi sağlık riskleri oluşturduğu bölgelerde yaşıyor. Enerji, ulaşım ve ısınma politikalarının yarattığı sessiz katil ortalama yaşam ömrünü kısaltıyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre hava kirliliği her yıl 7 milyon kişinin hayatını kaybetmesine sebep oluyor. Oysa hava kirliliğine bağlı erken ölümleri engelleyebiliriz. Havayı kirleten en büyük tehlikelerden biri Dünya Sağlık Örgütü’nün kanserojen madde ilan ettiği “Partikül Madde 2.5”.
Türkiye’de henüz ‘Partikül Madde 2.5’ kirliliği ile mücadele etmek için belirlenmiş yasal bir limit değer bulunmuyor. Geçtiğimiz yıl 91.000 kişi ‘partikül maddeler havada kalmasın limitler belirlensin’ talebiyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nı harekete geçmeye davet etti. Bakanlık bu çağrıya hazırladığı taslak yönetmelikte PM 2.5 limit değerine yer vererek cevap verdi.
Greenpeace Türkiye, bu kez yetkilileri hava kirliliği ölçümlerinin düzenli yapılması ve hava kirliliğinin insan sağlığı için olması gereken limit değerlere düşürülmesi için harekete geçmeye davet ediyor. Çünkü Türkiye’deki temiz hava eylem planları bunun için yeterli değil. Türkiye’nin daha radikal kararlara ihtiyacı var. İstanbul, Ankara, Iğdır, Çanakkale, Edirne, Kahramanmaraş ve Zonguldak başta olmak üzere pek çok şehrimizde partikül madde kirliliği halk sağlığını tehdit eden limit değerlerin üzerinde. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bir bölgede kanserojen partikül maddeden kaynaklanan hava kirliliğinin yılda 35 günden fazla yaşanması bölge için büyük tehdit oluştururken, Türkiye’nin pek çok şehrinde hava kirliliği olan gün sayısı 100’lerle 200’lerle ifade ediliyor. Ölçümlerin düzenli yapılması ve gerekli önlemlerin alınması için acilen harekete geçilmeli.
Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Gökhan Ersoy kampanyayla ilgili,
“Fosil yakıtlara dayalı ulaşım, ısınma yöntemlerimiz ve enerji üretim biçimlerimiz gezegeni her geçen gün yok oluşa bir adım daha yaklaştırırken, temiz hava hakkımızı da gasp ediyor. Türkiye’nin onlarca il ve ilçesinde kirli hava ile yaşamaya mahkum edilmiş milyonlarca insan var. Temiz hava eylem planları ise bu durumu değiştirmeye yetmiyor. Bunu değiştirmek için yönetmelikte bölgesel kirlilikle mücadele edecek etkili mekanizmaları hemen devreye sokmalıyız. Kamu görevlileri, düzenli limit aşımlarının olduğu ilçelerde koruma bölgesi ilan etmeli ve havamızı kirleten faaliyetleri durdurma konusunda tereddüt etmemeli. Havasını korumak isteyen herkesi, bu talebi yaşadıkları şehirlerdeki Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri’ne iletmeye ve Greenpeace Türkiye’nin kampanyasına imza atarak destek olmaya davet ediyoruz.” diye konuştu.
Bakanlıktan düzenli limit aşımlarının olduğu ilçelerde koruma bölgesi ilan edilmesini talep ederek ‘havanı koru!’ Hep birlikte temiz bir nefes alalım.
Havanikoru.org sitesi üzerinden kampanyaya katılıp imza vermek mümkün.
EDİTÖRE NOT
Koruma bölgesi nedir?
Koruma bölgesi, Isınma, ulaşım ve işletmelerden kaynaklanan hava kirliliği normal tedbirlerle ortadan kaldırılamadığında İl Mahalli Çevre Kurulları tarafından çevre ve insan sağlığını korumak adına hayata geçirilmesi öngörülen öngörülen bir temiz hava eylem mekanizması. Bu kavram, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nin 30. Maddesi altında düzenlenmiş durumda. Yetkililer koruma bölgesi kararı aldıktan sonra hareketli ve sabit tesislerin faaliyetlerinin durdurulması, yeni tesislerin kurulmaması, enverziyon gibi meteorolojik şartlar ve hızlı kirlilik artışının yaşanması durumunda, tesislerde kullanılan yakıtların yasaklanması veya kısıtlanması gibi düzenlemeler zincirini içeriyor.
Rakamlarla 2021 hava kirliliği: Durum çok acil!
– Türkiye’nin en kirli 3 semtine Ankara, Iğdır ve Batman ev sahipliği yapıyor. Bu bölgelerde partikül madde kirliliği neredeyse yıl boyunca ulusal limit değerin üzerinde.
DETAYLI BİLGİ İÇİN;
Gökhan Ersoy, Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu, [email protected]