Pestycydy z grupy neonikotynoidów stanowią poważne zagrożenie dla pszczół miodnych, ale także dla innych gatunków zwierząt [1] – wynika z raportu opublikowanego przez Greenpeace w Polsce dzięki akcji “Adoptuj pszczołę”. Raport przygotowany przez naukowców z Uniwersytetu w Sussex jest przeglądem badań naukowych, które ukazały się po przyjęciu przez UE częściowego zakazu stosowania niektórych neonikotynoidów. W związku z tymi wynikami Greenpeace apeluje do Komisji Europejskiej o wprowadzenie pełnego, nieograniczonego zakazu stosowania neonikotynoidów oraz promocję ekologicznych alternatyw.

Neonikotynoidy są groźnie nie tylko dla pszczół

Neonikotynoidy są groźnie nie tylko dla pszczół

Analiza przeprowadzona przez profesora Dave’a Goulsona i Thomasa Wooda z Uniwersytetu w Sussex objęła setki badań naukowych opublikowanych już po wprowadzeniu przez Unię Europejską w 2013 roku częściowego jedynie zakazu stosowania trzech pestycydów z grupy neonikotynoidów – klotianidyny, imidakloprydu i tiametoksamu [2]. Według ekspertów pestycydy te stanowią poważne zagrożenie m.in. dla pszczół miodnych, trzmieli i wodnych bezkręgowców, ale także oddziałują szkodliwie na inne organizmy, w tym ptaki.

Dysponujemy obecnie zdecydowanie mocniejszymi dowodami na to, że neonikotynoidy przyczyniają się do spadku populacji dzikich pszczół i negatywnie wpływają na zdrowie pszczoły miodnej niż w 2013 r., gdy w Unii Europejskiej wprowadzano częściowy zakaz stosowania tych substancji. Dodatkowo jasne jest teraz, że neonikotynoidy mogą być również odpowiedzialne za zmniejszenie populacji motyli, niektórych ptaków i wodnych bezkręgowców. Biorąc pod uwagę dowody na tak szerokie negatywne skutki środowiskowe tej grupy pestycydów, właściwym byłoby rozszerzenie obowiązujących unijnych zakazów – powiedział prof. Dave Goulson, światowej sławy ekspert w dziedzinie biologii i ekologii trzmieli.

Najwyższy czas, aby Unia Europejska zakazała stosowania tych pestycydów. Badania naukowe jasno pokazują, że neonikotynoidy są obecne nie tylko na polach uprawnych, ale też w glebie, ciekach wodnych i dzikiej roślinności poza uprawami. Aby Polska stała się krajem prawdziwie przyjaznym pszczołom, oprócz wsparcia przez nasz rząd całkowitego zakazu stosowania neonikotynoidów, należy także stworzyć Narodową Strategię Ochrony Owadów Zapylających. Polski system ochrony pszczół może stać się modelowym przykładem ochrony owadów zapylających dla całej Unii Europejskiej – powiedziała Katarzyna Jagiełło z Greenpeace Polska.

W raporcie Greenpeace czytamy, że jedynie około 5% substancji czynnej preparatów neonikotynoidowych pobierana jest przez docelowe rośliny uprawne. Większość rozprzestrzenia się w środowisku – na przykład przesiąka z pól do wód gruntowych i zbiorników wodnych, przemieszcza się z pyłami powstającymi podczas wysiewania nasion. W ten sposób na szkodliwe działanie neonikotynoidów narażone są nie tylko bezpośrednio pszczoły i inne owady zapylające, ale również bezkręgowce wodne lub ptaki (jak jaskółki czy kuropatwy) żywiące się skażonymi nasionami lub owadami.

Unia Europejska, bazując na ocenie Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), w maju 2013 roku zakazała niektórych zastosowań klotianidyny, imidakloprydu i tiametoksamu. Według oceny EFSA pestycydy te stanowią zagrożenie dla pszczół. Jednym z elementów wprowadzenia częściowego zakazu był wymóg, by producenci neonikotynoidów przedstawili dodatkowe informacje w obszarach, w których EFSA nie mogła dokończyć swojej oceny. Na podstawie badań dostarczonych przez branżę agrochemiczną, w listopadzie 2016 EFSA stwierdziła, że wszystkie obecnie dopuszczone zastosowania imidakloprydu i klotianidyny stanowią wysokie zagrożenie dla pszczół lub że takiego zagrożenia nie można wykluczyć [3]. W przypadku tiametoksamu, firma Syngenta nie przedstawiła badań, które mogłyby poprzeć zasadność autoryzacji tej substancji w Unii Europejskiej [4].

Wydanie raportu w Polsce było możliwe dzięki osobom biorącym udział w akcji “Adoptuj pszczołę”.

Przypisy

[1] Thomas Wood i Dave Goulson, 2017: „Neonikotynoidy: zagrożenie nie tylko dla pszczół. Przegląd badań naukowych dostępnych po 2013 roku”, raport opublikowany przez Greenpeace: https://www.greenpeace.org/static/planet4-poland-stateless/2019/06/c51591e6-c51591e6-neonikotynoidy_zagrozenie_nie_tylko_dla_pszczol.pdf

[2] Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) NR 485/2013 http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:139:0012:0026:pl:PDF

[3] EFSA, 2016,Peer review of the pesticide risk assessment for the active substance imidacloprid in light of confirmatory data submitted, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4607

oraz EFSA, 2016,Peer review of the pesticide risk assessment for the active substance clothianidin in light of confirmatory data submitted http://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/4606

[4] EFSA, 2016,Outcome of the consultation with Member States, the applicant and EFSA on the pesticide risk assessment for thiamethoxam in light of confirmatory data, https://www.efsa.europa.eu/en/supporting/pub/1020e

 

Pszczoła miodna
Wesprzyj ochronę pszczół

Wesprzyj działania na rzecz Polski przyjaznej pszczołom i innym dzikim zapylaczom 🙂

Działaj!