Rząd PiS przedstawił pakiet rozwiązań, który ma przeciwdziałać skutkom wysokich cen energii. Proponowane w “tarczy solidarnościowej” rozwiązania, polegające m.in. na zamrożeniu cen energii dla gospodarstw domowych, bez żadnego kryterium dochodowego – a więc dla wszystkich, nie rozwiązują problemu najuboższych rodzin wielodzietnych oraz małych i średnich przedsiębiorstw w związku z rosnącymi cenami energii elektrycznej. 

Tarcza solidarnościowa nie ma w sobie żadnego elementu solidarności z Polakami i Polkami, którzy faktycznie potrzebują pomocy. To przedwyborcza trampolina dla spadających słupków poparcia  partii rządzącej, a nie wsparcie dla najuboższych w walce ze skutkami  kryzysu energetycznego.

Proponowane rozwiązanie w postaci zamrożenia cen prądu na obecnym poziomie dla wszystkich gospodarstw domowych do poziomu zużycia 2000 kWh, to kolejny pomysł rządu PiS na uspokojenie nastroju wyborców, którzy obawiają się, że zimą zabraknie im pieniędzy na podstawowe potrzeby. Rząd zapowiada, że wsparcie otrzymają wszystkie gospodarstwa domowe, niezależnie od swojej sytuacji materialnej czy liczby osób w gospodarstwie domowym (każda osoba to wzrost zużycia energii elektrycznej). Taką samą tarczą zostaną objęte rodziny wielodzietne, gospodarstwa domowe w których mieszka tylko jedna osoba oraz ci, którzy zdecydowali się na inwestycje w odnawialne źródła energii w celach grzewczych. Płatność za każdą kilowatogodzinę ponad ustanowiony próg 2000 kWh nie będzie bowiem objęta bonifikatą. Według szacunków ekspertów wprowadzenie pakietu osłonowego dla gospodarstw domowych kosztować będzie budżet państwa ok. 30 mld złotych. Tak zaprojektowane rozwiązanie kłóci się z ideą solidarności i pomocy osobom, które tej pomocy faktycznie potrzebują. Pakiet osłonowy, jeśli takowy miałby zostać wprowadzony, powinien uwzględniać kryterium dochodowe oraz liczbę osób w gospodarstwie domowym. Powinien być zatem ukierunkowany na konkretną grupę najbardziej potrzebujących. Dodatkowo – na doraźną pomoc powinna zostać przeznaczona część budżetu pomocowego. Druga część powinna być spożytkowana na rozwiązania średnio i długoterminowe, które pozwolą na obniżenie cen energii i uwolnienie się od importu paliw kopalnych. A więc na rozwiązania, które pozwolą uniknąć takiego kryzysu w przyszłości. 

Zamrożenie cen energii i wprowadzenie pakietów osłonowych to mniejsza presja na obniżenie taryf na energię elektryczną na 2023 r.

Zamrożenie cen energii i wprowadzenie pakietów osłonowych oznacza także mniejszą presję na zahamowanie bardzo wysokich podwyżek taryf na energię elektryczną, które obowiązywać będą od 2023 roku. W efekcie, za przekroczenie wyznaczonego przez rząd pułapu 2000 kwh gospodarstwa domowe zapłacą znacznie więcej. Mniejsza presja na łagodniejsze podwyżki taryf na 2023 rok oznacza także potężne obciążenie dla przedsiębiorczych Polek i Polaków. Rząd nie przewiduje bowiem wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw, skazując ponad 2 mln podmiotów na horrendalnie wysokie rachunki za energię elektryczną. Proponowane w “tarczy solidarnościowej” rozwiązania wspierać będą tylko duże przedsiębiorstwa energochłonne. W efekcie wzrost cen energii dla małych i średnich firm przełoży się także na kolejny wzrost cen towarów i usług dla konsumentów. Część małych i średnich firm będzie walczyć o przetrwanie.

Warto również pamiętać, iż sztuczne zaniżanie ceny energii dla wszystkich (a nie tylko tymczasowo dla wybranej, potrzebującej grupy), obniża motywację do szukania alternatyw dla źródeł energii. A takie alternatywy już istnieją – OZE, które produkują czystą energię i produkują ją dużo taniej niż energetyka węglowa czy gazowa. Dlatego sztuczna obniżka cen energii dla wszystkich może spowolnić odejście od energetyki węglowej i przedłużyć okres trwania wysokich cen z niej wynikających.

Proponowane przez rząd rozwiązania są krótkowzroczne i nie rozwiązują problemu rosnących cen energii w perspektywie długofalowej. 

Odpowiedzią na rosnące ceny energii powinno być wsparcie tych działań, które realnie przyczynią się do obniżenia rachunków za energię w perspektywie średnio i długofalowej. Takim rozwiązaniem są inwestycje w OZE (fotowoltaikę, energię z wiatru na lądzie, pompy ciepła) oraz w poprawę efektywności energetycznej – w szczególności termomodernizację budynków. Proponowany przez rząd pakiet rozwiązań osłonowych po pierwsze zmniejsza impuls do tego typu inwestycji w gospodarstwach domowych – bo sztucznie obniża cenę energii dla wszystkich (a nie tylko dla tych potrzebujących). Jest też działaniem krótkowzrocznym. Kryzys energetyczny nie zniknie jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki i w kolejnych latach, bez systemowej zmiany w polskim systemie energetycznym, Polki i Polacy będą zmagać się z wysokimi cenami energii. Dlatego potrzebna jest całościowa strategia transformacji sektora energetycznego, z wieloma elementami, która pozwoli na wyeliminowanie wspólnej przyczyny kryzysu cenowego, energetycznego i klimatycznego a więc paliw kopalnych. Zamiast nich potrzebne są OZE, magazyny energii, pompy ciepła, energetyka prosumencka i sieci energetyczne, które umożliwią bezproblemowe przyłączanie i integrację tych elementów.

Nadmiarowe zyski koncernów energetycznych, które bogacą się kosztem Polek i Polaków na kryzysie energetycznym wywołanym m.in. wojną w Ukrainie 

Łagodzenie skutków kryzysu energetycznego wymaga sporych środków. Jak rząd może je pozyskać? 

Polskie koncerny paliwowe takie jak PKN Orlen, Lotos czy PGNiG bogacą się na wojnie, która wyniszcza Ukrainę i napędzaniu kryzysu klimatycznego. Tylko w I półroczu tego roku na kontach wspomnianych trzech koncernów naftowo-gazowych pojawiło się łącznie ok. 16 mld zł ponadprzeciętnych (dodatkowych, znacząco wyższych niż w poprzednim roku) zysków. Nie wystąpiłyby one, gdyby nie trwająca wojna w Ukrainie i związany z nią kryzys surowcowy, a także pazerność  tych spółek  objawiająca się wzrostem wysokości nakładanych marż. Jeśli to tempo wzrostu zysków do końca roku zostanie utrzymane, wartość tych dodatkowych  zysków PKN  Orlen, Lotosu i PGNiG może sięgnąć w 2022 roku łącznie 46 mld zł. Greenpeace postuluje, aby rząd – wzorem innych państw Europy – opodatkował nadzwyczajne zyski koncernów paliwowych. Dzięki wpływom z tego podatku w 2022 roku do budżetu  mogłoby trafić nawet 37 miliardów złotych. Pozyskane środki powinny zostać przeznaczone na  średnio i długofalowe rozwiązania w walce z kryzysem energetycznym i wysokimi cenami energii. Przede wszystkim  w rozwój sektora OZE i podnoszenie efektywności energetycznej. Rozwiązania te wspomogłyby jednocześnie walkę z kryzysem klimatycznym.