Wordt 2026 het jaar waarin we diepzeemijnbouw definitief een halt toe roepen? We hebben geen glazen bol, maar enkele overwinningen eind 2025 stemmen ons wel hoopvol dat we deze industrie kunnen stoppen nog voor die begint! Zowel Noorwegen als de Cookeilanden kondigden een langdurige pauze aan voor diepzeemijnbouw. In deze blog leggen we je uit hoe belangrijk deze overwinningen zijn voor de oceaan.
Diepzeemijnbouw is een nieuwe industrie die metalen zoals kobalt en nikkel uit de oceaanbodem wil ontginnen, kilometers diep. Daar zijn heel wat risico’s aan verbonden (lees erover in deze blog). Zo toont een nieuwe studie – een van de grootste tot nog toe – dat de machines ruim een derde van het oceaanleven vernielen. De diepzee is nochtans een bron van leven en bescherming, met haar vele bizarre diersoorten en haar belang voor koolstofopslag. Daarom roepen meer dan 900 wetenschappers, 40 landen en heel wat bedrijven op tot een moratorium op diepzeemijnbouw.
Noorwegen
Ook in Noorwegen hebben beleidsmakers nu begrepen dat de risico’s te groot zijn. Daar werd de voorbije jaren onderzocht of er in het Noordpoolgebied metalen ontgonnen kunnen worden, maar die plannen zijn nu tot minstens eind 2029 bevroren. Het akkoord volgt uit de begrotingsonderhandelingen van de nieuwe Noorse regering en stopt alle exploratie (onderzoek en verkenning) en exploitatie (winning en productie) naar diepzeemetalen.
Noorwegen zal ook alle publieke financiering voor door de overheid geleid onderzoek rond mineralen stopzetten. Dat is een belangrijke koerswijziging. Ooit was Noorwegen een van de grootste voorstanders, maar nu zet het alle activiteiten rondom diepzeemijnbouw stop. De industrie kondigde zelf al aan dat dit de doodsteek is voor diepzeemijnbouw in Noorwegen. Een belangrijke mijlpaal voor oceaanbescherming dus!
Cookeilanden
Ook de Cookeilanden hebben beslist om het toelaten van diepzeemijnbouw in nationale wateren tot minstens 2032 uit te stellen. Hoewel enkele bedrijven er al exploratievergunningen hebben, zullen zij in de nabije toekomst niet kunnen starten met commerciële ontginning. Om verder onderzoek te mogen uitvoeren, moeten ze eerst een verlenging van hun vergunning aanvragen.
De beslissing volgt kort na een actie van lokale activisten, die met steun van Greenpeace in kajaks protesteerden bij een schip voor diepzeemijnbouw. Met de slogan “Don’t mine the Moana” klaagden zij het neokolonialisme op zee aan. Voor de inheemse gemeenschappen van de Stille Oceaan is de oceaan niet alleen een bron van voedselzekerheid, maar ook op cultureel vlak erg belangrijk.
De inheemse activisten waarschuwen dat diepzeemijnbouw geen duurzame welvaart zal opleveren voor de lokale bevolking, maar vooral ten goede komt aan grote bedrijven en wereldmachten die de diepzee willen leegroven uit winstbejag.
Wanneer volgt België?
Ook in België staat de diepzeemijnbouwindustrie onder druk. Het Belgische bedrijf DEME kondigde vorige week aan haar mijnbouwconcessie in de nationale wateren van de Cookeilanden te verkopen, na jarenlange investeringen zonder opbrengst. Deze verkoop toont nog maar eens dat diepzeemijnbouw een bodemloze put is, met enorm veel risico’s. DEME houdt er wel nog altijd een concessie voor diepzeemijnbouw in internationale wateren op na, die de officiële steun van België geniet. Zo is België mede verantwoordelijk voor neokolonialisme op zee.
België probeert zich te profileren als leider in oceaanbescherming en zo ook het secretariaat voor het nieuwe VN Oceaanverdrag naar Brussel te brengen. Maar de Belgische positie over diepzeemijnbouw ondermijnt haar geloofwaardigheid als oceaanbeschermer. Al 40 landen en bijna 1000 wetenschappers vragen een moratorium op diepzeemijnbouw. Het is hoog tijd dat ook België zich duidelijk uitspreekt tegen deze vervuilende industrie.
