Szczyt Przyrodniczy CBD COP16, który rozpoczął się 21 października w Cali w Kolumbii jest szansą na ochronę życia morzach i oceanach. Obecni na nim przedstawiciele blisko 200 krajów świata przez ten i kolejny tydzień będą debatować nad tym jak zatrzymać kryzys przyrodniczy oraz utratę różnorodności biologicznej. W tym samym czasie Greenpeace opublikował raport o stanie mórz i oceanów, w którym alarmuje, że potrzebują one pilnych wspólnych międzynarodowych działań. Najważniejszym z nich na tę chwilę jest ratyfikacja Światowego Traktatu Oceanicznego, do czego podczas trwającego szczytu odwołuje się wiele państw oraz organizacji.

Polska i pozostałe państwa członkowskie ONZ po 20 latach prac podpisały w 2023 roku historyczny Traktat Oceaniczny (tzw. Porozumienie BBNJ). Państwa zgodziły się, że konieczne jest objęcie 30% mórz i oceanów ochroną do 2030 roku. To przełomowy moment w historii walki o ochronę mórz i oceanów. Aby wszedł w życie i rozpoczęte zostały dalsze prace umożliwiające jego efektywne wdrożenie, Traktat musi zostać ratyfikowany przez co najmniej 60 państw do czerwca 2025 roku, czyli przed konferencją ONZ dotyczącą oceanów. Naukowcy apelują, aby jak najszybciej objąć skuteczną ochroną co najmniej 30% mórz i oceanów, nie później niż do roku 2030 roku. Obszary te powinny być chronione rezerwatami morskimi, w których przyroda będzie mogła się odradzać i wspierać podtrzymywanie życia na Ziemi.

– Do 2030 roku, w którym najpóźniej 30% mórz i oceanów powinno zostać objętych ochroną, zostało niecałe 6 lat. Mimo to do tej pory nie poczyniono prawie żadnych postępów w kierunku ochrony 30% światowych oceanów. Jeżeli państwa znacząco nie przyspieszą działań na rzecz ochrony oceanów oraz procesu ratyfikacji Traktatu Oceanicznego (żeby wszedł w życie jak najszybciej), nie osiągniemy celu 30% ochrony aż do następnego stulecia. Zdrowe morza i oceany mają kluczowe znaczenie dla milionów ludzi na całym świecie oraz dla ochrony życia morskiego przed presją ze strony człowieka oraz zmianami klimatu. Rządy muszą przyspieszyć tempo ratyfikacji, aby Globalny Traktat Oceaniczny wszedł w życie w 2025 roku. Jest to jedyny sposób, aby cel 30×30 (30% ochrony mórz i oceanów do 2030 roku) udało się osiągnąć – mówi Marta Gregorczyk z Greenpeace.

Zatwierdzenie Traktatu jest niezbędnym warunkiem do tego, by zachować i zregenerować życie w oceanach. Polska może być jednym z państw, które doprowadzą do wdrożenia zapisów Traktatu, a w przyszłym roku podczas swojej prezydencji będzie miała szansę złożyć ratyfikację Traktatu w imieniu Unii Europejskiej.


Raport Greenpeace From Commitment to Action: Achieving the 30×30 target through the Global Ocean Treaty

¹United Nations Convention on the Law of the Sea on the Conservation and Sustainable Use of Marine Biological Diversity of Areas beyond National Jurisdiction (BBNJ Agreement)