Greenpeace USA en Greenpeace International staan stevig onder druk door een rechtszaak die tegen hen werd aangespannen door het fossiele brandstofbedrijf Energy Transfer. Het bedrijf eist 300 miljoen dollar schadevergoeding voor het steunen van protesten tegen zijn Dakota Access Pipeline-project. De rechtszaak start op 24 februari in North Dakota. “Een procedure met als enig doel om ons het zwijgen op te leggen,” zegt de organisatie, wiens voortbestaan in de Verenigde Staten op het spel staat.

Achtergrond van de zaak

Energy Transfer beheert het grootste netwerk van pijpleidingen voor fossiele brandstoffen in de Verenigde Staten. De oprichter en CEO is de Texaanse miljardair Kelcy Warren, een belangrijke donor van president Trump. In 2016 lanceerde Energy Transfer de Dakota Access Pipeline, een project om olie over land te transporteren. De pijpleiding doorkruist het reservaat van de Standing Rock Sioux Tribe en bedreigt hun heilige plaatsen. Daarnaast is de pijpleiding ook slecht voor het milieu. 

In april van hetzelfde jaar, voordat de pijpleiding werd aangelegd, zetten lokale gemeenschappen een protestkamp op en ondernamen ze (zonder succes) juridische stappen tegen dit fossiele brandstofproject. Hun mobilisatie bracht een golf van verontwaardiging op gang die duizenden activisten en burgers verenigde in hun protest tegen de aanleg van de pijpleiding. Ook Greenpeace sloot zich aan bij dit verzet. 

In 2017 spande Energy Transfer een rechtszaak aan tegen Greenpeace USA en andere ngo’s. Het bedrijf beschuldigt Greenpeace van het orkestreren van het verzet, maar ook van het voeren van een desinformatiecampagne en het aanzetten tot illegale activiteiten. Deze beschuldigingen werden in 2019 door een federale rechter verworpen. Een week later diende Energy Transfer bij een rechtbank in de staat North Dakota een nieuwe klacht in tegen drie Greenpeace-entiteiten, waaronder Greenpeace International. Daarin uitte het bedrijf vergelijkbare beschuldigingen op basis van wetgeving op staatsniveau. Het bedrijf eist bijna 300 miljoen dollar schadevergoeding.

Het proces start op maandag 24 februari in North Dakota. Het voortbestaan van Greenpeace in de Verenigde Staten, waar de organisatie al meer dan 50 jaar actief is, staat op het spel.

Greenpeace activeert voor het eerst de Europese anti-SLAPP-richtlijn

“Deze totaal ongegronde vervolging is een zaak die enkel en alleen is opgestart om ons het zwijgen op te leggen,” zegt Joeri Thijs, woordvoerder van Greenpeace België. “Dit manoeuvre van Energy Transfer volgt dezelfde logica als andere SLAPP-procedures*: ze zijn erop gericht om ngo’s en activisten te verstikken met juridische kosten en om stemmen die het algemeen belang verdedigen het zwijgen op te leggen.”

Op 11 februari 2025 heeft Greenpeace International, dat haar hoofdkantoor in Amsterdam heeft, bij een Nederlandse rechtbank beroep aangetekend tegen het Amerikaanse bedrijf Energy Transfer. Dit is de eerste rechtszaak ooit die is aangespannen op basis van de nieuwe Europese anti-SLAPP-richtlijn. Deze richtlijn werd in april 2024 aangenomen en moet ervoor zorgen dat rechtspersonen en individuen die zich uitspreken over kwesties van openbaar belang beter beschermd zijn tegen SLAPP-procedures.

Greenpeace International eist compensatie voor al het verlies en de schade die zij heeft geleden en nog steeds lijdt door de ongegronde vervolging door Energy Transfer. Greenpeace International beroept zich op de Nederlandse wet op wettelijke aansprakelijkheid en misbruik van recht, en op hoofdstuk V van de Europese richtlijn, die in 2024 is aangenomen. Deze laatste beschermt organisaties die in de Europese Unie zijn gevestigd tegen SLAPP-procedures die buiten de EU worden aangespannen en stelt hen in staat om een schadevergoeding te eisen.

*SLAPP is een Engels letterwoord en staat voor ‘Strategic Lawsuit Against Public Participation’ (‘Strategische rechtszaak tegen publieke participatie’). SLAPP’s zijn rechtszaken die aangespannen worden om kritische burgers te intimideren en te doen zwijgen. Meer info: https://www.slapp.be/nl/