Van 9 tot 13 juni vindt in Nice de VN Oceaantop (UNOC) plaats, waar tientallen wereldleiders bijeenkomen om de bescherming van de oceanen te bespreken. De conferentie, georganiseerd door Frankrijk en Costa Rica, is het belangrijkste forum voor oceaanbescherming sinds de goedkeuring van het VN Oceaanverdrag in 2023. Wat staat er op de agenda, en hoe zorgt Greenpeace voor impact tijdens de onderhandelingen? Je leest het in deze blog!
De top brengt wereldleiders – van de Franse president Macron tot de Braziliaanse president Lula – samen om te praten over oceaanbescherming, diepzeemijnbouw, plasticvervuiling, duurzame visserij en andere urgente thema’s. Hoewel er geen wetgeving of bindende afspraken worden gemaakt, fungeert de top als een cruciaal platform om internationale samenwerking te versterken in het kader van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s). Dit momentum is hard nodig, want wereldwijde samenwerking rond oceaanbescherming staat steeds meer onder druk.
Het moment om het Oceaanverdrag te ratificeren
De VN Oceaantop werd door een groot aantal landen gezien als een deadline om het VN Oceaanverdrag te ratificeren. Dat verdrag werd in 2023 goedgekeurd en maakt het mogelijk om grote delen van de oceaan buiten nationale grenzen te beschermen als zeereservaat. Maar voordat het verdrag in werking treedt, moeten minstens 60 landen het ratificeren (dat betekent: opnemen in hun nationale wetgeving). Die mijlpaal is nog niet gehaald. Met acties en politieke druk doet Greenpeace er alles aan om tijdens de top tot 60 ratificaties te komen – een spannende race tegen de klok!
Het VN Oceaanverdrag moet immers zo snel mogelijk in werking treden om minstens 30% van de oceaan te beschermen tegen 2030, een doel dat werd vooropgesteld door wetenschappers en is vastgelegd door alle regeringen in het Kunming-Montreal Biodiversiteitsakkoord in 2022. Op dit moment is slechts 2,7% van de wereldwijde oceaan volledig of grotendeels beschermd tegen menselijke activiteiten. Voor de volle zee, die buiten nationale jurisdictie valt, is dat cijfer zelfs maar 0,9%. Volgens berekeningen van Greenpeace zou het aan het huidige tempo tot 2107 duren voordat de 30%-doelstelling gehaald wordt.
Op land en op zee voor oceaanbescherming
Ons internationaal team is samen met een delegatie wetenschappers en kleinschalige vissers uit Thailand en Senegal onderweg naar Nice om daar de Oceaantop van dichtbij te volgen. Daar nemen we deel aan de onderhandelingen, maar ook aan demonstraties en activiteiten voor oceaanbescherming. Intussen voert ons schip, de Rainbow Warrior, onderzoek uit in de Zuid-Tasmanzee en de Lord Howe Rise, tussen Australië en Nieuw-Zeeland.
Greenpeace pleit ervoor om dit gebied prioritair als zeereservaat aan te wijzen vanwege de unieke biodiversiteit, de aanwezigheid van kwetsbare soorten en de verwoestende impact van visserij en klimaatverandering. Recent onderzoek van Greenpeace toonde aan dat hier een half miljoen haaien als bijvangst stierven in langelijnvisserij.
Hoge verwachtingen voor België
Ook voor België hebben we hoge verwachtingen op de VN Oceaantop. Zo rekenen we erop dat Minister van de Noordzee Annelies Verlinden de Belgische ratificatie van het Oceaanverdrag zal indienen, en ook de kandidatuur zal verdedigen om het secretariaat van het VN Oceaanverdrag te huisvesten. Daarnaast moet België zich uitspreken voor een verbod op diepzeemijnbouw. Alleen als deze vernietigende industrie een halt wordt toegeroepen, is de oceaan écht veilig.
Wil jij ook een oceaan vol leven? Teken dan onze petitie, en eis mee dat België de ambitie voor oceaanbescherming hoog houdt door een netwerk van zeereservaten te creëren!
