De VN klimaattop COP30 vindt dit jaar plaats aan de rand van het Amazonewoud, in de Braziliaanse stad Belém. Wat kunnen we verwachten? En wat doet Greenpeace daar? We leggen het je uit.
De klimaattop van vorig jaar draaide vooral rond klimaatfinanciering en mondde uit in een zeer teleurstellend financieel engagement van de rijke landen tegenover de landen in het Zuiden. Van 10 tot 21 november komen de onderhandelaars dit jaar opnieuw samen voor een nieuwe ronde klimaatgesprekken.
Ook Greenpeace is aanwezig met een internationale delegatie. We zijn ter plaatse om de stem te laten horen van iedereen die opkomt voor klimaatrechtvaardigheid. Ons team volgt de onderhandelingen van dichtbij en is actief binnen de burgerbewegingen en acties buiten de officiële vergaderzalen. Ons vlaggenschip de Rainbow Warrior zet ook koers naar Belém.
Wil je alles weten over de klimaattop?
Landen moeten hun doelen voor 2035 voorstelle
Deze COP vindt precies tien jaar na het Akkoord van Parijs plaats. In 2015 beloofden de deelnemende landen alles te doen om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 1,5°C. Daarvoor moesten ze om de vijf jaar een nationaal actieplan (NDC: nationally determined contribution) indienen, met doelen voor de komende tien jaar.
De COP van dit jaar vormt dus een belangrijke deadline: alle landen moeten hun plan met ambities tot 2035 inleveren. Die plannen beschrijven welke maatregelen ze nemen om hun broeikasgasuitstoot te verminderen en zich aan te passen aan de klimaatcrisis. Rijke landen moeten ook duidelijk maken welke bijdragen ze leveren voor de adaptatieplannen van landen in het Zuiden.
Tot nu toe hebben slechts 64 landen hun plan ingediend, goed voor amper 31% van de wereldwijde uitstoot. Er ontbreken nog 132 plannen, waaronder dat van de Europese Unie (alle EU-lidstaten samen vormen één enkele partij bij de COP). Binnen de EU ligt alles momenteel stil door interne onenigheid over de klimaatdoelen voor 2040: een beschamend signaal aan de rest van de wereld.
Tijdens de COP worden de nationale plannen geanalyseerd om te zien of ze in lijn liggen met het Akkoord van Parijs. Alles wijst erop dat er een grote kloof zal blijken tussen de nationale ambities en het wereldwijde pad dat nodig is om de opwarming onder 1,5°C te houdenVoor Greenpeace is dat onaanvaardbaar. We eisen dat landen hun plannen onmiddellijk bijsturen, en dat vooral de rijke, historisch vervuilende landen een duidelijk en concreet tijdspad uitstippelen om uit fossiele brandstoffen te stappen, zodat hun uitstoot de komende tien jaar drastisch en snel daalt.
Het Amazonewoud in het middelpunt van de aandacht
Dit jaar vindt de COP plaats aan de rand van het Amazonewoud, een cruciaal ecosysteem voor het klimaat en de wereldwijde biodiversiteit. De Amazone beslaat meer dan een derde van alle tropische bossen op aarde, herbergt 10% van alle bekende soorten en slaat miljarden tonnen koolstof op. Het is een onmisbare bondgenoot in de strijd tegen de klimaatcrisis.
Toch staat de Amazone zwaar onder druk. Naar schatting is al 17% van het Amazonewoud verdwenen. In 2024 waren bosbranden de grootste oorzaak van verlies aan tropisch regenwoud in Brazilië. Door extreme hitte en droogte nemen die branden nog toe, maar ze worden in de eerste plaats opzettelijk aangestoken door de agro-industrie, die landbouwgrond wil uitbreiden.
De COP is daarom een belangrijke kans om de wereldwijde inzet voor bosbescherming opnieuw centraal te zetten. Greenpeace wil dat de top leidt tot concrete toezeggingen, met duidelijke regels en financiering om ontbossing en bosdegradatie te stoppen. Daarbij moet een internationaal actieplan worden opgesteld dat de rechten en de rol van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen erkent. Zij leven van het woud en zijn de eerste en beste beschermers ervan. Deze gemeenschappen moeten directe toegang krijgen tot de middelen die bedoeld zijn voor bosbescherming
Laat de vervuilers betalen
De vorige klimaattop, in Bakoe, resulteerde in een nieuw doel voor klimaatfinanciering: 300 miljard dollar voor de landen van het Zuiden. Dat bedrag, ver onder de geschatte nood van minstens 1300 miljard dollar, werd door die landen terecht als een klap in het gezicht ervaren.
Volgens Greenpeace moet deze klimaatfinanciering meteen opnieuw op tafel. Niet alleen moet het bedrag omhoog, ook de vorm van financiering moet veranderen. In plaats van te steunen op leningen en private fondsen, moet klimaatfinanciering gebaseerd zijn op publiek geld.
Dat geld moet bovendien komen van het ‘de vervuiler betaalt’-principe, via belastingen en heffingen voor de verantwoordelijken van de klimaatcrisis, in de eerste plaats de fossiele industrie.
Wil je meer weten over de klimaattop? Download dan onze brochure met achtergrondinfo over de COP.
