Jest nowy plan dla Puszczy Białowieskiej. Niestety, dopuszcza wycinki

Do UNESCO trafił właśnie Plan Zarządzania Puszczą Białowieską.
Projekt ma określić sposób zarządzania nią do roku 2050. Wbrew apelom organizacji przyrodniczych, plan dopuszcza wycinki w Puszczy Białowieskiej. Przypomnijmy, że od 2018 roku ten wyjątkowy las jest wolny od wycinek.

Przyrodnicy i organizacje pozarządowe, w tym Greenpeace, apelowały wielokrotnie, aby Plan odpowiednio zabezpieczył Puszczę, tak, aby do czasu rozszerzenia ochrony w ramach parku narodowego na cały jej obszar, wstrzymać gospodarkę leśną. Apele dotyczyły przede wszystkim:
– całkowitego wstrzymania na terenie Puszczy wycinek i pozyskania drewna,
– przeciwdziałania fragmentaryzacji Puszczy, która jest poprzecinana wieloma zbędnymi drogami leśnymi,
– walkę z odwadnianiem terenu Puszczy poprzez zasypanie rowów melioracyjnych,
– zaprzestania polowań na terenie całej Puszczy, w tym na jej polanach.

Prace nad planem trwały kilka lat. Pierwsza wersja powstała jeszcze za czasów rządu Prawa i Sprawiedliwości i zakładała gospodarkę leśną na znacznej powierzchni Puszczy. Po objęciu władzy przez rząd Donalda Tuska, obecne Ministerstwo Klimatu i Środowiska wprowadziło do niego zmiany. Plan między innymi zakłada kierunek ochrony Puszczy związany z wyzwaniami, jakie niesie kryzys klimatyczny, a także dotychczasowa ingerencja człowieka. Zakłada również, że 96% powierzchni Puszczy będzie wolne od pił. Wycinki dopuszczono na 86 ha jej powierzchni. Chodzi o tak zwaną przebudowę – czyli usuwanie sztucznie nasadzonych przez człowieka drzew iglastych. Twórcy planu tłumaczą, że są to drzewa, które nie są przystosowane do terenu i naturalnie zamierają, a ich usunięcie ma przyspieszyć ten proces. Jednak nie został wprowadzony limit czasowy na przeprowadzenie przebudowy, co niesie ze sobą ryzyko, że ryk pił na długo nie zniknie z lasu. Dodatkowo dopuszczone jest pozyskanie wyciętych drzew – czyli wywiezienie ich z Puszczy i sprzedaż, zamiast pozostawienie ich na miejscu do naturalnego rozkładu.

– Plan to dopiero początek, teraz trzeba go konsekwentnie wdrożyć. Przede wszystkim jak najszybciej muszą powstać rezerwaty, które utrwalą ochronę i zabezpieczą ten niezwykły las, do czasu rozszerzenia ochrony parku narodowego na całą Puszczę Białowieską. Konieczne trzeba zlikwidować niepotrzebne drogi leśne dzielące ten wyjątkowy las na części, a także zlikwidować rowy melioracyjne, przez które ciągle z lasu ucieka woda. Przez nieodpowiedzialną ingerencję człowieka, Puszcza jest w stanie krytycznym. Trzeba działać natychmiast, aby w końcu była odpowiednio chroniona i aby już nigdy więcej nikt jej nie zagrażał! – powiedziała Aleksandra Wiktor z Greenpeace

Na konieczność podjęcia pilnych i konkretnych działań w kierunku prawidłowej ochrony Puszczy Białowieskiej wskazała również Państwowa Rada Ochrony Przyrody w opinii z listopada 2025 r. Jak zaznaczają eksperci z PROP – Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) oceniła stan Obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO “Białowieża Forest” – Puszczy Białowieskiej – jako „krytyczny”. Puszcza wciąż jest zagrożona przez konsekwencje nielegalnych wycinek prowadzonych przez Lasy Państwowe w 2017 r., a także przerwania jej łączności z częścią Białoruską przez mur na granicy.

– Już raz ludzie walczyli o bezpieczeństwo Puszczy Białowieskiej gdy piły i harwestery nielegalnie dewastowały ten niezwykły las. Dzięki wygranej walce przez ostatnie 8 lat Puszcza była całkowicie wolna od wycinek i mogła się naturalnie odradzać. Teraz niestety rząd otwiera furtkę aby gospodarka leśna do niej wróciła. Chociaż wycinki mają dotyczyć niewielkiego fragmentu Puszczy, to jest kolejna ingerencja, która nie ma “limitu czasowego” – w planie nie określono kiedy musi nastąpić usunięcie sztucznie nasadzonych drzew. Przez co istnieje ryzyko, że wycinki będą się przeciągać. Im dłużej piły będą dopuszczane w Puszczy, tym większe ryzyko, że ktoś z tej furtki skorzysta i przyroda będzie znowu zagrożona. Dlatego jeżeli już ma być jakakolwiek wycinka – powinna być przeprowadzona na jasno określonych zasadach, a ścięte drzewa powinny zostać na miejscu – powiedziała Aleksandra Wiktor.