Mensen die in het hart van het Amazonewoud leven, ademen lucht in met hogere concentraties fijnstof dan inwoners van wereldsteden als São Paulo, Peking of Londen. De slechte luchtkwaliteit is grotendeels het gevolg van branden die opzettelijk worden aangestoken om bos te kappen voor veeteelt en om weidegronden te vernieuwen. Dat blijkt uit nieuwe data die Greenpeace International vandaag publiceert. [1]

Het rapport analyseerde concentraties van fijnstofdeeltjes (PM2.5) in meerdere steden in het Amazonegebied. PM2.5 wordt in verband gebracht met luchtwegaandoeningen, hart- en vaatziekten en vroegtijdige overlijdens.

Tijdens de brandseizoenen van 2024 en 2025 werden in Portho Velho en Lábrea daggemiddelden PM2.5 gemeten die meer dan 20  keer hoger lagen dan de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Hoewel er dit jaar minder bosbranden waren dan vorig jaar, registreerde Greenpeace International regelmatig PM2.5-niveaus die meer dan zes keer boven de WHO-grens lagen. Daarmee behoort het Amazonegebied tot de regio’s met de hoogste fijnstofconcentraties ter wereld. 

“Het Amazonewoud speelt een cruciale rol voor het leven op aarde, maar het stikt in de rook van branden die opzettelijk worden aangestoken voor industriële veeteelt”, zegt Joeri Thijs van Greenpeace België. “Deze branden tonen de werkelijke kost van de wereldwijde vleeshandel: kinderen in ziekenhuisbedden, ouderen die naar adem happen en bossen die verdwijnen. Tijdens de klimaattop COP30 moeten regeringen maatregelen nemen om bossen te beschermen, en de agro-industrie die hierachter zit verantwoordelijk te houden.”

Lokale ziekenhuizen in Porto Velho zagen tijdens het brandseizoen een sterke stijging van het aantal opnames vanwege ademhalingsproblemen, vooral bij kinderen en ouderen. Volgens een model dat in het rapport wordt aangehaald, heeft rook van landbouwbranden in het Amazonegebied in Brazilië de afgelopen tien jaar bijgedragen aan tienduizenden ziekenhuisopnames en vroegtijdige sterfgevallen. Als de luchtkwaliteitsnormen van de WHO zouden worden gehaald, zou de levensverwachting in zwaar getroffen staten als Rondônia en Amazonas met bijna 3 jaar kunnen toenemen. [2]

Greenpeace roept regeringen op om tijdens de klimaattop COP30 in Brazilië een ambitieus actieplan voor bossen aan te nemen. Overheden en financiële instellingen moeten hun banden verbreken met vlees- en veevoederbedrijven die de ontbossing aansturen, en investeren in bosvriendelijke, rechtvaardige voedselsystemen. Financiering voor bosbescherming moet rechtstreeks toegankelijk worden gemaakt voor inheemse volkeren en lokale gemeenschappen.

Noten:

[1] Analyse door Greenpeace International gebaseerd op PM2.5 data van de Air Quality Life Index van het Energy Policy Institute aan de University of Chicago (EPIC). Het volledige rapport Toxic Skies: How Agribusiness is Choking the Amazon, met de gedetailleerde methodologie, is hier beschikbaar.

De dataset is samengesteld met behulp van twee verschillende luchtkwaliteitsmonitoringsystemen die door Greenpeace Brazilië worden opgesteld, AirGradient OpenAir en Atmotube, evenals openbaar beschikbare gegevens uit bronnen zoals PurpleAir Network, NASA en de MapBiomas Fire Monitor Collection. De volledige methodologie is opgenomen in het rapport.

[2]  Air Quality Life Index van het Energy Policy Institute aan de University of Chicago (EPIC)

Foto’s en video’s gelinkt aan het rapport zijn hier beschikbaar.