Terwijl Europese leiders en bedrijven aandringen op meer import van Amerikaans vloeibaar fossiel gas (lng), waarschuwt een nieuw rapport voor de klimaatrisico’s en financiële gevaren van vijf geplande grote lng-exportprojecten in de VS. [1] Het rapport houdt Europa en ons land (met de belangrijke rol van gasnetbeheerder Fluxys) een spiegel voor: als we het ernstig menen met de klimaatdoelen, kunnen we Poetins gas niet vervangen met Trumps gas.

Geen van de lng-exportprojecten aan de Amerikaanse Golfkust die geanalyseerd worden in het rapport van Greenpeace USA, Earthworks en Oil Change International zou slagen voor de “klimaattoets” die in 2024 door het Amerikaanse ministerie van Energie is ingevoerd. Deze toets moet garanderen dat de goedkeuring van projecten in het publieke belang is. [2] Elk van deze projecten zou leiden tot een toename van broeikasgasemissies. Dit ondermijnt de mondiale inspanningen om de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs te halen en draagt bij aan steeds extremer weer. 

Onder druk van Trump – die dreigt met hoge importtarieven – stelt de Europese Commissie voor om de invoer van Amerikaans lng verder op te voeren. [3] In het “Actieplan Betaalbare Energie” uit februari 2025 staat zelfs dat de EU en haar lidstaten directe publieke investeringen in buitenlandse gasexportinfrastructuur zullen overwegen – waaronder mogelijk de projecten die in het rapport worden besproken. [4]

“Het verhogen van de invoer van Amerikaans gas vergroot de Europese afhankelijkheid van de VS, en maakt de EU en nationale regeringen kwetsbaar voor politiek machtsmisbruik door Trump”, zegt Mathieu Soete, campagnevoerder voor de energietransitie bij Greenpeace België.
“Europese leiders moeten komaf maken met die fossiele afhankelijkheid en zelf controle nemen over de toekomst van Europa, door te investeren in een hernieuwbaar, veilig en vreedzaam energiesysteem.”

Belangrijke rol voor gasnetbeheerder Fluxys en België 

Verschillende Europese energiebedrijven hebben inmiddels al langetermijncontracten afgesloten met vier van de vijf projecten uit het rapport. Deze contracten lopen tot ver na 2035 – het jaar waarin Europa volledig van fossiel gas moet zijn afgestapt als het zijn klimaatdoelstellingen serieus neemt. [5]

Ook België – en in het bijzonder gasnetbeheerder Fluxys – is diep verstrengeld in de trans-Atlantische handel in vloeibaar fossiel gas. [6] 

Zo is Fluxys mede-eigenaar en operator van de lng-terminal in Duinkerke, de belangrijkste Europese toegangspoort voor Amerikaans lng. Een directe Fluxys-pijpleiding verbindt Duinkerke trouwens rechtstreeks met het Belgische gasnet. Bovendien zijn meerdere lng-exportcontracten die worden onderzocht in het rapport verbonden aan infrastructuur die (mede-)eigendom is van Fluxys of het gas naar België brengt. Maar liefst 55% van de 13,63 miljoen ton lng die onder de nieuwe langetermijncontracten in het rapport valt, is via infrastructuur en belangen van Fluxys aan ons land gelinkt.

Tenslotte bestaat een reëel risico dat de lng-terminal in Zeebrugge – door de terechte Europese druk om de invoer van Russisch gas uit te faseren – vervelt van een hub voor Russisch lng naar een hub voor Amerikaans lng.

“Russisch door Amerikaans gas vervangen zou van België een centrale spil maken in de groeiende lng-handel tussen de VS en Europa. Poetins gas gewoon vervangen met gas van Trump betekent nochtans slecht nieuws voor het klimaat en onze energiefacturen, maar ook voor de energie-onafhankelijkheid en geopolitieke positie van Europa”, besluit Soete.

Greenpeace roept EU-leiders en ook ons land op om onmiddellijk te stoppen met nieuwe langetermijnafspraken voor de import van vloeibaar fossiel gas. Ook moet het voorstel voor publieke investeringen in buitenlandse gasexportinfrastructuur worden ingetrokken. In plaats daarvan moet de EU:

  • een verbod instellen op alle nieuwe fossiele projecten, inclusief lng-importterminals,
  • alle publieke investeringen in fossiele infrastructuur stopzetten, en
  • zich engageren om fossiel gasgebruik uit te faseren tegen uiterlijk 2035.

Noten voor de redactie

Voetnoten
[1] Ten tijde van het opstellen van het rapport wachtten alle vijf projecten nog op een definitieve investeringsbeslissing. Op 24 juni 2025 kondigde Cheniere Corpus Christi LNG wel een positieve investeringsbeslissing aan.
[2] December 2024 | Energy, Economic and Environmental Assessment of US LNG Exports
[3] Trump eist dat EU voor 350 miljard dollar aan Amerikaanse energie koopt in ruil voor tariefverlagingen – Politico
[4] Actieplan Betaalbare Energie
[5] Tot de betrokken bedrijven behoren SEFE (Duitsland), BASF (Duitsland), GASTRADE S.A. (Griekenland), DTEK (Oekraïne), TotalEnergies (Frankrijk), PKN Orlen (Polen), Galp (Portugal) en Equinor (Noorwegen) – waarvan meerdere volledig of deels in staatshanden zijn. Bron: Sierra Club US LNG Export Tracker, stand van zaken op 4 juni 2025.

[6] Meer achtergrondinfo bij de rol van Fluxys hieronder.

Op het eerste gezicht lijkt de opmars van nieuwe Amerikaanse LNG-exportterminals een ver-van-mijn-bedshow voor België. Maar schijn bedriegt. België – en in het bijzonder gasnetbeheerder Fluxys – is diep verstrengeld in de trans-Atlantische handel in vloeibaar aardgas.

1) Fluxys is mede-eigenaar en operator * van de LNG-terminal in Duinkerke, in het noorden van Frankrijk. 

Dit is de tweede grootste LNG-terminal op het Europese vasteland en het belangrijkste Europese toegangspunt voor Amerikaans LNG. Via deze terminal komt Amerikaans schaliegas rechtstreeks en in grote volumes op de EU-markt terecht – zoals Greenpeace al eerder rapporteerde.

De Belgische staat en een reeks gemeenten zijn meerderheidsaandeelhouders van Fluxys. En via een directe Fluxys-pijpleiding van Duinkerke naar het Belgische gasnet, fungeert België als een cruciale draaischijf voor Amerikaans fossiel gas. Officieel wordt dit gas in statistieken opgenomen als Frans gas, maar in werkelijkheid gaat het om Amerikaans schaliegas. Terwijl de EU haar afhankelijkheid van Russisch gas afbouwt, is het Amerikaanse LNG dat de leemte vult – met Duinkerke als spil.

* De andere eigenaren van Dunkirk LNG zijn financiële instellingen, en de uitbater (Gaz-opale) is voor 51% in handen van Dunkirk LNG en 49% van Fluxys. Fluxys heeft ook 50.01% van de aandelen in handen bij FluxDune, die op zijn beurt 60.76% van de aandelen heeft bij Dunkerque LNG, de eigenaar. Dunkerque LNG heeft op zijn beurt 51% aandelen van Gaz-opale (de uitbater van de terminal), Fluxys de andere 49%. Op papier is Fluxys dus met 30% minderheids-eigenaar van de terminal, maar in de praktijk hebben ze wel overal stemrecht via hun meerderheidsaandelen in FluxDune.

2) Fluxys speelt een sleutelrol in Amerikaanse LNG-contracten en doorvoerconstructies

In het nieuwe Greenpeace-rapport over Amerikaanse LNG-exportprojecten wordt verwezen naar verschillende nieuwe terminals en daaraan gekoppelde contracten. Hoewel er op het eerste gezicht geen directe Belgische link lijkt, blijkt bij nader inzien dat meerdere van die contracten verbonden zijn aan infrastructuur die (mede-)eigendom is van Fluxys of via Fluxys België bereikt.

Een voorbeeld: het Britse National Grid sloot twee langetermijncontracten af met Venture Global. Het gas gaat via de Britse Grain LNG-terminal, die vervolgens gas doorvoert naar België via een onderzeese interconnectorleiding – eigendom van Fluxys. Officieel ingevoerd als Brits gas, maar in de praktijk gaat het om Amerikaans LNG dat onder Britse vlag wordt doorgevoerd naar België.

Ook chemiegigant INEOS sloot een contract af met Sempra LNG voor nieuwe levercapaciteit. INEOS wil hiermee zijn energie-intensieve productieprocessen veiligstellen – voor fabrieken in het VK, Noorwegen en binnenkort ook in Antwerpen, zodra de geplande plasticfabriek “Project One” operationeel is. Die fabriek zal draaien op Amerikaans schaliegas.

Daarnaast is Fluxys mede-eigenaar van Gastrade in Griekenland, dat ook een contract tekende voor Amerikaans LNG, dat wordt vergast in de terminal van Alexandroupolis. Het Oekraïense energiebedrijf DTEK ontvangt eveneens LNG via de Griekse terminal van Revithoussa, eveneens deels eigendom van Fluxys.

In Duitsland sloot energiebedrijf EnBW in 2022 een langetermijncontract af voor leveringen via de Hanseatic Energy Hub – op dat moment deels in handen van Fluxys (aandelen intussen verkocht). Ook het staatsbedrijf SEFE tekende een contract en reserveerde vergassingscapaciteit in de terminal van Duinkerke, wat erop wijst dat dit Amerikaanse gas eerst via Frankrijk zal worden ingevoerd en vervolgens naar Duitsland zal worden doorvervoerd.

Van de 13,63 miljoen ton LNG in nieuwe langetermijncontracten die Greenpeace US heeft geïdentificeerd, is maar liefst 55% via de tentakels van Fluxys gelinkt aan België. Deze contracten lopen nog vele decennia door, ver voorbij 2035 – het jaar tegen wanneer Europa fossiel gas zou moeten uitfaseren om haar eerlijke aandeel in de internationale klimaatinspanningen te doen.

3) De Fluxys terminal in Zeebrugge zou kunnen omschakelen van Russisch naar Amerikaans gas

De LNG-terminal in Zeebrugge, geëxploiteerd door Fluxys, is momenteel één van de belangrijkste knooppunten voor de invoer en wederuitvoer van Russisch LNG binnen de EU. Maar nu de druk toeneemt om de invoer van Russisch gas volledig stop te zetten – met als doeljaar 2027 – wordt verwacht dat Zeebrugge deze rol zal opgeven.

Vandaag is de terminal grotendeels gevuld met Russisch en Qatarees LNG, maar zodra daar capaciteit vrijkomt, is Amerikaans LNG de meest waarschijnlijke opvolger. Binnen het REPowerEU-plan heeft de Europese Commissie immers expliciet ingezet op Amerikaans gas als vervanging voor Russische energiebronnen.

Een dergelijke verschuiving zou België nog steviger positioneren als centrale spil in de groeiende LNG-handel tussen de VS en Europa, en de belangrijke maar vaak onderbelichte rol van ons land op de nieuwe Europese energiemarkt verder versterken.