De uitzonderlijke winsten die fossiele brandstofbedrijven tijdens de recente energiecrisis hebben gemaakt, moeten worden gebruikt om Europa snel van gas, olie en steenkool af te helpen. Dat zegt Greenpeace in de aanloop naar een vergadering van EU-leiders over de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor het energiesysteem.

De regeringsleiders van de EU komen vandaag en morgen in Versailles bijeen om de Russische invasie in Oekraïne te bespreken, en de gevolgen voor het energie-, voedsel- en militair beleid van de EU. Er ligt een voorstel van de Europese Commissie op tafel om de EU-invoer van fossiele brandstoffen uit Rusland te beperken.

“De bedrijven die de meeste verantwoordelijkheid dragen voor de klimaatcrisis hebben de voorbije maanden dankzij de energiecrisis grote winsten kunnen maken en geld doorgesluisd naar de oorlogsmachine van Poetin”, zegt Silvia Pastorelli, expert Klimaat en Energie bij Greenpeace EU.

“De Europese regeringen moeten deze winsten belasten en dit geld gebruiken om Europa voorgoed van fossiele brandstoffen af te helpen. Een Europese energierevolutie – massaal huizen isoleren, massaal investeren in hernieuwbare energie en transport op fossiele brandstof uitfaseren – zal conflicten ontkrachten, de kwetsbaren beschermen tegen energiearmoede en een oplossing bieden voor de klimaatcrisis.“

Rusland is voor de EU de grootste bron voor de invoer van fossiele brandstoffen. In 2019 kwam twee vijfde van de EU-invoer van fossiel gas uit Rusland, net als meer dan een kwart van de invoer van ruwe olie en bijna de helft van de invoer van steenkool. De EU-invoer van energie uit Rusland had in 2020 een waarde van 60,1 miljard euro.

Greenpeace en meer dan 600 andere organisaties roepen op om een einde te maken aan de invoer van fossiele brandstoffen uit Rusland.

Plannen Europese Commissie dreigen nieuwe problemen te veroorzaken

Het REPowerEU-plan van de Europese Commissie om de afhankelijkheid van de invoer van energie uit Rusland te verminderen omvat de ontwikkeling van aanvoer en productie van vloeibaar fossiel gas (LNG), waterstof en biogas. Greenpeace waarschuwt dat dit rampzalige domino-effecten kan hebben.

Alternatieve bronnen van fossiel gas zouden Europa gevangen houden in afhankelijkheid van klimaatschadelijke energie en Europese huishoudens nog steeds kwetsbaar maken voor pieken in de prijzen op de wereldmarkt. Hernieuwbare waterstof is een zeer schaarse hulpbron, en veel biogas wordt geproduceerd met gewassen die geteeld worden op landbouwgrond die concurreert met voedselproductie of natuurbescherming.

Terwijl de Europese Commissie in haar huidige voorstel de Europese afhankelijkheid van fossiele brandstoffen voor warmte en en elektriciteit wil verminderen, gaat het voorstel volledig voorbij aan de transportsector die bijna 70% van de olie in de EU verbruikt. Uit een recente analyse blijkt dat het beëindigen van korte-afstandsvluchten in de EU, waar al een spoorwegalternatief bestaat, genoeg vliegtuigbrandstof zou besparen om de jaarlijkse olie-invoer van de EU uit Rusland met ongeveer 2 miljard euro te verminderen.