Brussel, 10 mei 2022 – In een zitting van het Hof van Beroep werd vandaag bevestigd dat het Hof klaarheid zal scheppen over de dwangsommen die de Vlaamse regering moet betalen wegens het niet respecteren van de Europese regelgeving inzake luchtvervuiling. Het arrest wordt verwacht tegen ten laatste midden juni. De totale som van dwangsommen liep intussen op tot minstens 850.000 euro. Greenpeace kondigde eerder al aan dat het met dit geld het Fonds Gezonde Lucht zal oprichten.
Eind vorig jaar velde het Hof van Beroep al een finaal vonnis [1] in een rechtszaak die Greenpeace opstartte met een ingebrekestelling in 2017 [2]. De milieuorganisatie deed dat omdat de Vlaamse overheid te weinig deed (en doet) om haar inwoners te beschermen tegen ongezonde luchtvervuiling, meer bepaald tegen het blijvend overschrijden van de Europese normen voor stikstofdioxide (NO2) [3].
“Bijna vijf jaar jaar gingen verloren sinds onze oorspronkelijke ingebrekestelling en nog steeds heeft de Vlaamse overheid geen werk gemaakt van een degelijk luchtactieplan. Een echte schande als je weet dat in ons land jaarlijks meer dan 7.500 mensen vroegtijdig sterven ten gevolge van de slechte luchtkwaliteit [4]”, zegt Joeri Thijs, woordvoerder van Greenpeace België.
In het vonnis van eerste aanleg (2018) werd door de rechter een dwangsom van 1000 euro per dag bepaalt in geval van niet-naleving door de Vlaamse overheid. De Vlaamse regering kwam in 2019 met een nieuw Luchtbeleidsplan maar dat werd door Greenpeace als onvoldoende bestempeld. Ook de beslagrechter (2020) en het Hof van Beroep (2021) volgden die analyse. De dwangsommen lopen dus sinds oktober 2019.
In haar vonnis eind 2021 gaf het Hof van Beroep aan nog enkele formaliteiten in verband met de dwangsommen te willen verifiëren. Daarover ging de zitting vandaag. In juni komt er dus duidelijkheid.
Op 11 maart 2022 keurde de Vlaamse regering een addendum aan het Luchtbeleidsplan 2030 goed. Dit addendum zou een antwoord moeten bieden op het gebrek aan een tijdslijn van maatregelen om overschrijdingen van de Europese NO2-normen weg te werken.
“Maar dit addendum biedt nog steeds geen duidelijkheid over hoe de overheid op korte termijn de NO2-normen zal respecteren en dus het oorspronkelijke vonnis uit 2018 zal respecteren”, zegt Thijs. “Wij zullen ons na het arrest van het Hof van Beroep over de dwangsommen nog beraden over verdere stappen. Het blijft pijnlijk dat je in ons land blijkbaar aanhoudend moet procederen om te verzekeren dat onze overheid regelgeving ter bescherming van onze gezondheid en het leefmilieu naleeft.”
Noten:
[2] In september 2017 daagde Greenpeace de Vlaamse regering voor de rechter omwille van de ongezonde lucht in Vlaanderen, en meer bepaald het blijvend overschrijden van de Europese normen voor stikstofdioxide (NO2). De rechter gaf Greenpeace gelijk en oordeelde dat de Vlaamse regering binnen het jaar na de betekening van het vonnis (6 november 2018) een luchtkwaliteitsplan moest opstellen, dat aantoont hoe deze illegale overschrijdingen zo snel mogelijk weggewerkt kunnen worden. De rechtbank koppelde daaraan een dwangsom van 1.000 euro per dag bij niet naleving van het vonnis. Het plan waarmee de Vlaamse regering in 2019 op de proppen kwam, was ruimschoots onvoldoende. Greenpeace stuurde daarop een deurwaarder naar het kabinet van de minister, waarop de zaak voor de beslagrechtbank kwam. De organisatie kreeg ook daar gelijk. De Vlaamse overheid ging in beroep tegen het vonnis van de beslagrechter. Eind 2021 bevestigde het hof van beroep van Brussel dat verdict. Het vonnis vindt u hier.
[3] Vlaanderen is al sinds 2010 in overtreding met de NO2-normen van Europa. Het kreeg uitstel tot 2015 maar met het huidige plan weet men niet eens wanneer Vlaanderen aan de NO2 normen van Europa zal tegemoet komen, die eigenlijk al veel te laks zijn in vergelijking met wat nodig is voor onze gezondheid. Modelkaarten van IRCEL bevestigen dat op tal van plekken in Vlaanderen de Europese grenswaarden voor stikstofdioxide (NO2) nog steeds overschreden worden.
[4] Volgens cijfers van het European Environmental Agency sterven in ons land jaarlijks meer dan 7.500 vroegtijdig ten gevolge van de slechte luchtkwaliteit.