NIRAS, de nationale instelling voor kernafval, wil jouw mening horen! Of dat is toch het opzet van de publieke consultatie die ze op 15 april heeft gelanceerd over haar nieuwe ‘Ontwerpplan’, en die nog loopt tot 13 juni. In dit plan zou je een concrete aanpak voor ons hoogradioactief kernafval verwachten, maar het voorstel laat zich in 6 woorden samenvatten: “We steken het in de grond”.
Ik doe mee
Ook al bevat het plan geen enkele aanwijzing over hoe, waar en wanneer het kernafval moet worden opgeborgen, toch is het belangrijk om jouw stem te laten horen in deze consultatie. Samen kunnen we NIRAS een duidelijke boodschap sturen: wij verwachten meer! Hieronder gidsen we je door de vragen van de consultatie, die maar een paar minuten duurt.
De consultatie is anoniem. Dit kan openheid stimuleren, maar betekent ook dat je niet geïnformeerd zult worden over de resultaten of de verdere stappen in het proces. Greenpeace volgt dit dossier al jaren en zal dit ook in de toekomst blijven doen. Wil je op de hoogte blijven, vul dan dit formulier in en we bezorgen je onze updates.
Helemaal niet akkoord!
Wanneer we de vraag over de privacy policy niet meetellen, bestaat de hele consultatie uit slechts 4 vragen plus een onhandig opgezette mogelijkheid om één of meerdere antwoorden verder toe te lichten. Laten we meteen beginnen bij de meerkeuzevragen (je vindt argumenten voor elk antwoord verder in deze blog):
1. Gaat u akkoord met het voorgestelde systeem van geologische berging?
Ons antwoord: Helemaal niet akkoord.
2. Gaat u akkoord met het voorstel om dit uit te voeren op Belgisch grondgebied?
Ons antwoord: Helemaal niet akkoord.
3. NIRAS benadrukt eveneens dat de beleidskeuze niet mag worden uitgesteld. Gaat u hiermee akkoord?
Ons antwoord: Helemaal niet akkoord.
4. Gaat u akkoord met de noodzaak en de voorgestelde principes (…) van een besluitvormingsproces voor de ontwikkeling, locatiekeuze en realisatie van een systeem van geologische berging in België?
Ons antwoord: Helemaal niet akkoord.
Nu is het aan jou!
Vervolgens komt het ‘open’ gedeelte van de bevraging: “Hebt u bijkomende opmerkingen of meningen?” Dit deel is niet verplicht. Je kunt kiezen om item per item te becommentariëren, of opteren voor ‘Andere’. Hieronder geven we enkele suggesties, maar gebruik vooral je eigen bewoordingen (wanneer je deze argumenten te letterlijk overneemt bestaat de kans dat je inzending er uitgefilterd wordt) of laat je inspireren door de verdere lectuur onderaan deze blog.
Voorgestelde technische oplossing (systeem van geologische berging) – Er bestaat vandaag nog geen enkel veilig, operationeel systeem van geologische berging voor hoogradioactief afval, nergens in de wereld. Dat zowat alle landen met kernafval hieraan blijven vasthouden, is eerder een teken dat er amper alternatieven bestaan voor dit gevaarlijk afval. We moeten er alles aan doen om de last van dit afval zo veel mogelijk te beperken voor de generaties na ons, maar het zo snel mogelijk onder de grond stoppen zonder zekerheid over de veiligheid hiervan, is geen “oplossing”.
Op Belgisch grondgebied – Het uitgangspunt is dat elk land verantwoordelijk is voor zijn eigen kernafval. Maar er bestaat geen enkele zekerheid dat een veilig systeem van geologische berging überhaupt mogelijk is in België. Ons landje is nu eenmaal niet groot en de lijst van potentieel geschikte grondlagen is beperkt. Het is dus mogelijk dat er uiteindelijk zal moeten worden gekeken naar opties buiten België, hoewel hier ook nadelen aan verbonden zijn (bv. transporten van kernafval).
Noodzaak van een beslissing – Er moet een beslissing komen, dat blijkt ook uit de Europese boete die België boven het hoofd hangt omdat het nog geen concreet plan heeft voor zijn kernafval. Maar die beslissing – waarbij de bevolking moet worden betrokken – moet betrekking hebben op het uitgewerkte systeem voor langetermijnbeheer van het kernafval, niet op holle principes en vage voorstellen. Het Ontwerpplan waarover deze consultatie gaat, beantwoordt ook niet aan de Europese eisen. Er is dan ook geen reden om slordig te werk te gaan.
Mogelijke milieueffecten van het systeem van geologische berging – Er ligt nog geen concreet systeem van geologische berging op tafel en er is nog geen locatie bepaald, wat het moeilijk maakt om milieueffecten correct in te schatten. Toch kunnen deze aanzienlijk zijn. Al het onderzoek tot nu toe heeft zich bijna uitsluitend toegespitst op berging in galerijen in de Boomse klei, maar ook na 40 jaar jaar blijven er grote problemen met zowel de grondlaag (zie rapport 2010, hieronder) als het bergingssysteem (zie rapport 2019, hieronder) die elk kunnen leiden tot catastrofale milieueffecten.
Bestaan van alternatieven – NIRAS legt in zijn communicatie sterk de nadruk op TINA, There Is No Alternative. Niet alleen is dit behoorlijk fatalistisch, het gaat ook voorbij aan de quasi-zekerheid van technologische vooruitgang. Bovendien moet er vandaag al werk worden gemaakt van een ‘tijdelijk’ alternatief, want het zal nog minstens tot 2100 duren vooraleer een eventuele geologische bergingssite volledig operationeel is. In tussentijd moet het kernafval veilig opgeslagen blijven, en er is ook op dit vlak nog veel werk aan de winkel.
Besluitvormingsproces – Aangezien er nog geen concreet voorstel op tafel ligt, is het van belang om een robuust, transparant en participatief proces te ontwikkelen om daartoe te komen. Dit proces beantwoordt daar niet aan. Het geweer wordt voortdurend van schouder gewisseld, met in 2010 een concreet project en nu enkel een princiepsbeslissing over geologische berging, maar intussen gaat het onderzoek naar een bergingssite in de Boomse klei gewoon door – zonder inspraak van de bevolking. Er is dringend nood aan een grondige en onafhankelijke evaluatie van dit onderzoekswerk, en een discussie over de prioriteiten en bijbehorende budgetten voor de komende jaren.
Meer weten?
Ook Greenpeace nam deel aan de consultatie van NIRAS. Je vindt onze inzending hier. We maakten ook een gedetailleerde analyse van het milieueffectenrapport van NIRAS.
Al in 2010 formuleerden we fundamentele bezwaren bij de keuze voor definitieve berging van het hoogradioactief en/of langlevend kernafval in de Belgische kleilagen, aangezien deze niet voldoen aan Europese criteria voor de berging van kernafval.
Begin 2019 publiceerden we een analyse van het bergingssysteem dat toen (en in feite nog steeds) op tafel lag, en waarbij met name werd ingegaan op de risico’s tijdens de bouw van de site en de plaatsing van de containers met kernafval.
Wil je op de hoogte gehouden worden? Schrijf je in via dit formulier en we informeren je over het verdere verloop van dit dossier.
Ik vul de bevraging in
|
|
|
|
YouTube |
|