België heeft vandaag het VN Oceaanverdrag geratificeerd op de VN Oceaanconferentie in Nice – een belangrijke stap in de strijd voor oceaanbescherming. Dit internationale akkoord maakt het mogelijk om grote delen van de oceaan – buiten nationale grenzen – te beschermen als zeereservaat. België is één van de 18 landen die vandaag toetraden tot het verdrag, wat de teller op 49 ratificaties brengt.[1] Zodra 60 landen het ratificeren, treedt het in werking. 

“Dankzij de Belgische ratificatie van het Oceaanverdrag staan we vandaag een stap dichter bij de oprichting van een wereldwijd netwerk van zeereservaten, waar de oceaan kan herstellen van jaren van overbevissing, vervuiling en vernietiging”, zegt Ruth-Marie Henckes, campagnevoerder Oceaan bij Greenpeace België. “Zeereservaten zijn niet alleen belangrijk voor het onderwaterleven, maar ook voor onszelf. De oceaan produceert zuurstof, reguleert het klimaat en zorgt voor werk en voedsel voor wel 3 miljard mensen.”

VN Oceaantop 

Minister van de Noordzee Annelies Verlinden kondigde tijdens de openingsdag van de VN Oceaantop in Nice niet enkel de Belgische ratificatie aan, maar ook de Belgische kandidatuur om het secretariaat van het Oceaanverdrag te huisvesten. Deze top werd door een groot aantal landen gezien als een deadline om het verdrag te ratificeren zodat het snel genoeg in werking kan treden om minstens 30% van de oceaan te beschermen tegen 2030, een doel dat werd vooropgesteld door wetenschappers en is vastgelegd door alle regeringen in het Kunming-Montreal Biodiversiteitsakkoord in 2022.[2]

“We rekenen erop dat België ook ambitieus blijft na de inwerkingtreding en zal pleiten voor zeereservaten in de meest kwetsbare en biodiverse oceaangebieden”, zegt Ruth-Marie Henckes. “Daarnaast moet België zich uitspreken voor een verbod op diepzeemijnbouw. Alleen als deze vernietigende industrie een halt toegeroepen wordt, is de oceaan écht veilig. ” 

Achttien landen dienden vandaag hun ratificatie van het Oceaan-verdrag in. De gastheren van de conferentie, Frans President Macron en Costa Ricaans President Chaves Robles, riepen wereldleiders op om zich net als hen achter het moratorium op diepzeemijnbouw te scharen. Slovenië, Letland en Cyprus kondigden hun steun voor het moratorium aan. 

Prioritaire gebieden voor bescherming

De volgende stap na de inwerkingtreding, is de keuze van welke gebieden prioritair beschermd zullen worden. Greenpeace stelt deze 3 prioritaire zeereservaten voor, vanwege hun rijke biodiversiteit, de aanwezigheid van kwetsbare soorten, en de verwoestende impact die visserij en de klimaatcrisis er hebben:

  • de Sargassozee in de Atlantische Oceaan
  • de Emperor zeebergen in de noordwestelijke Stille Oceaan
  • de Zuid Tasmanzee en Lord Howe Rise tussen Australië en Nieuw Zeeland

In die laatste zone voert het Greenpeace schip de Rainbow Warrior momenteel een expeditie uit om de aandacht te vestigen op de gevaren van langelijnvisserij en bottom trawling. Uit een recent rapport van Greenpeace blijkt dat in 2023 in die regio maar liefst een half miljoen haaien werd gedood als bijvangst van langelijnvisserij.

Noten:

[1] De landen die het Oceaanverdrag al hebben geratificeerd zijn: Albanië, Antigua en Barbuda, de Bahamas, Bangladesh, Barbados, België, Belize, Chili, Costa Rica, Cuba, Cyprus, Denemarken, Frankrijk, Fiji, Finland, Griekenland, Guinea-Bissau, Hongarije, Ivoorkust, Jamaica, Jordanië, Kroatië, Letland, Liberië, Malawi, de Malediven, Malta, de Marshalleilanden, Mauritania, Mauritius, Micronesië, Monaco, Palau, Panama, Portugal, de Seychellen, Singapore, Spanje, Saint Lucia, Slovenië, de Solomon Eilanden, Tuvalu, Timor-Leste, Roemenië, Noorwegen, Dominica, Vanuatu, Vietnam en Zuid-Korea. Ook de Europese Unie ratificeerde het verdrag.

[2] In 2022 kwamen landen tijdens de VN Biodiversiteitsconferentie (COP15) overeen om tegen 2030 minstens 30% van de oceanen te beschermen – een doelstelling die al jarenlang wordt gesteund door wetenschappers. Op dit moment is slechts 2,7% van de wereldwijde oceaan volledig of grotendeels beschermd tegen menselijke activiteiten. Voor de volle zee, die buiten nationale jurisdictie valt, is dat cijfer zelfs maar 0,9%. Volgens berekeningen van Greenpeace zou het aan het huidige tempo tot 2107 duren voordat de 30%-doelstelling gehaald wordt.