In een nieuw rapport toont Greenpeace België het verband aan tussen de invoer van gas in ons land en mensenrechtenschendingen in de zes landen waar ons gas hoofdzakelijk vandaan komt: Noorwegen, de Verenigde Staten, Rusland, Qatar, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. [1] Het oppompen en transporteren van gas veroorzaakt o.m. ernstige gezondheidsproblemen, bedreigt traditionele levenswijzen en brengt schade toe aan huizen. Greenpeace eist dat de gasindustrie verantwoordelijk gehouden wordt voor de gevolgen van haar activiteiten. Een Europese richtlijn over deze zorgplicht staat op de agenda van het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie.
“De Europese gasmarkt kent een ernstig gebrek aan transparantie”, legt Mathieu Soete uit, campagnevoerder voor de energietransitie bij Greenpeace België. “Hierdoor kunnen leveranciers en gasoperatoren – zoals Fluxys in België – consumenten doen vergeten waar het gas vandaan komt. Surfend op de energiecrisis die ontstond door de oorlog in Oekraïne, blijft de gasindustrie in Europa nieuwe projecten ontwikkelen die verschrikkelijke gevolgen hebben voor mens en milieu op de plaatsen waar het gas wordt gewonnen.”
Het rapport van Greenpeace België brengt de routes in kaart die gebruikt worden om de Belgische gasmarkt te bevoorraden en onthult de impact van gaswinning en transport op gemeenschappen in de zes landen waar ons gas hoofdzakelijk vandaan komt: Noorwegen, de Verenigde Staten, Rusland, Qatar, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. [2]
Enkele voorbeelden:
- In de Verenigde Staten (waar 16% van het gas vandaan komt dat in België wordt geïmporteerd) hebben studies aangetoond dat gemeenschappen die in de buurt van gasputten wonen ernstige gezondheidsproblemen ondervinden (aandoeningen aan de luchtwegen, kankers, hartziektes,…) door de luchtvervuiling die wordt veroorzaakt door de productie van giftige stoffen tijdens de schaliegaswinning. [3]
- In het Noorse en Russische Noordpoolgebied worden de traditionele levenswijze en bestaansmiddelen (bijvoorbeeld vissen en jagen) van de inheemse bevolking direct bedreigd door de ontwikkeling van gasboringen. Noors en Russisch gas vertegenwoordigen respectievelijk 36% en 12% van de gasimport in België.
- Dichter bij huis heeft Nederland, de historische gasproducent van ons land (die in oktober 2023 officieel is gestopt met het winnen van gas), nog steeds last van aardbevingen die rechtstreeks toe te schrijven zijn aan de gaswinning. Duizenden huizen en hele dorpen lijden nog steeds onder de dramatische gevolgen.
Transparantie en een exit-plan voor gas
Om een einde te maken aan deze ernstige mensenrechtenschendingen roept Greenpeace op tot de ambitieuze invoering van een Europese zorgplicht-richtlijn. Dit staat momenteel op de agenda van het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Dit zou bedrijven dwingen om mensenrechtenschendingen bij hun activiteiten en hun toeleveringsketen te onderzoeken en te verhelpen. Het zou de gasindustrie verantwoordelijk maken voor de gevolgen van haar activiteiten.
“Zoals het rapport laat zien heeft de gasindustrie rampzalige gevolgen voor klimaat, milieu en mens”, legt Mathieu Soete uit. “In overeenstemming met de slottekst van de klimaattop in Dubai moet er een einde komen aan fossiel gas en alle andere fossiele brandstoffen. We eisen een duidelijk tijdschema voor de volledige uitfasering van fossiel gas in België tegen 2035.”
Noten
[1] Rapport: Mensenrechtenschendingen door fossiele brandstoffen, Hoe de invoer van fossiel gas in België gemeenschappen over de hele wereld treft – Greenpeace België 2024.
[2] Digitale map: Het verband tussen de invoer van fossiel gas in België en mensenrechtenschendingen over de hele wereld – Greenpeace België 2024.
[3] De gegevens die Greenpeace gebruikt heeft, hebben niet alleen betrekking op de directe invoer uit deze landen, maar ook op de indirecte invoer via Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Nederland.
Contact
Persdienst Greenpeace België: 0496 26 31 91 – [email protected].