De internationale gasprijs steeg de laatste maanden naar een ongeziene hoogte. Gevolg: we zagen zowel onze elektriciteitsfactuur als de kost voor verwarming stevig de hoogte ingaan. Met een energiesysteem dat verslaafd is aan fossiel gas voor elektriciteitsopwekking, productie van goederen en verwarming van gebouwen hoeft het niet te verbazen dat de recente prijsstijgingen een dramatische impact hebben. Dat Europa daarnaast grotendeels afhankelijk is van de gaslevering uit Rusland en het Midden-Oosten maakt ons extra kwetsbaar.
“It’s the economy”
Door tegenstanders van de energietransitie wordt de schuld voor deze crisis nogal snel bij hernieuwbare energie gelegd, maar dat is niet correct. Een elektriciteitssysteem met veel hernieuwbare energie is juist veerkrachtiger en minder afhankelijk van de prijsschommelingen van fossiele brandstoffen. Hadden we de voorbije jaren meer in hernieuwbare energie, flexibiliteit en energie-efficiëntie geïnvesteerd, dan waren we nu minder slachtoffer geworden van de hoge gasprijzen.
Ook de stijgende prijs voor CO2-emissierechten speelt slechts een zeer beperkte rol in de prijsstijging. Wat wel de gasprijs de hoogte injaagt, is in eerste instantie de wereldeconomie die na de covid-crisis terug op volle snelheid komt. Vooral in China stijgt de vraag naar fossiel gas fors als aanvulling en vervanging van steenkoolcentrales. De hoge vraag in Azië, in combinatie met onderhoudswerken aan transportinfrastructuur en een beperkte levering, zorgen voor een torenhoge energieprijs.
Verwacht wordt dat prijzen in 2022 terug zullen stabiliseren, maar niet terug zullen zakken tot het niveau van voor de covid-crisis. We zullen dus nog een hele tijd diep in de buidel moeten tasten en het risico op energiearmoede zal nog toenemen. Dit terwijl de olie- en gasbedrijven forse winsten blijven maken en de klimaatcrisis enkel intenser en urgenter wordt. Deze gascrisis maakt ook onmiddellijk duidelijk dat het zowel economische als ecologische waanzin is om naar gas over te schakelen voor mobiliteit of om nu nog woningen aan te sluiten op het gasnet, bijvoorbeeld bij het vervangen van een mazoutketel.
Energietransitie is goed voor klimaat, portefeuille en gezondheid
Gelukkig zijn de oplossingen beschikbaar, goedkoop en snel uit te rollen. Een diepgaande elektrificatie, in combinatie met een snelle uitrol van hernieuwbare energie heeft tal van voordelen en zal onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen sterk verminderen. Naast het tegengaan van de klimaatcrisis, krijgen we er bovendien gratis betere luchtkwaliteit en een drastische daling van de stikstofuitstoot bij.
- Minder energie verbruiken en de overige energie efficiënter gebruiken. Woningen moeten massaal geïsoleerd worden, industriële processen moeten efficiënter verlopen, (straat)verlichting moet waar mogelijk gedoofd worden,…
- Een ambitieuze overschakeling naar groene warmte op basis van warmtenetten en elektrische warmtepompen. Dit leidt tot een drastische vermindering van de gasconsumptie, maar ook tot een enorme efficiëntieverbetering.
- Een snelle shift weg van auto’s op fossiele brandstoffen naar e-mobility: meer en beter openbaar vervoer, e-bikes en gedeelde elektrische wagens.
- Een drastische en snelle uitrol van hernieuwbare energie die toegankelijk is voor alle burgers.
Deze vier voorstellen worden enkel mogelijk indien de bevoegde overheden een sterk beleid voeren en eindelijk grondig werk maken van een taxshift van elektriciteit naar fossiele brandstoffen (via cliquetsysteem), een sterke wetgeving inzake zonnedelen en energiegemeenschappen, voldoende investeringen in een sterk openbaar vervoer en deelmobiliteit,…
Kwetsbare gezinnen moeten centraal staan
Op korte termijn zullen we de meest kwetsbaren in onze maatschappij moeten beschermen. Toegang tot elektriciteit en een warme woonst zijn basisrechten die nooit ontnomen mogen worden. De vaak voorgestelde verlaging van de BTW op elektriciteit zorgt echter voor een onevenredig groot voordeel voor gezinnen en bedrijven die veel verbruiken, met slechts een beperkt voordeel voor gezinnen met een klein verbruik. Veel verbruikers hebben daarnaast ook een energiecontract met een vaste prijs en ondervinden momenteel geen nadelen van de stijgende energieprijzen.
De reeds aangekondigde verlenging van het sociaal tarief is daarentegen wél broodnodig tot de prijzen terug gestabiliseerd zijn. Maar ook toekomstige maatregelen zullen sociaal rechtvaardig moeten zijn, waarbij de grootste vervuilers en gebruikers het meeste zullen moeten betalen. Zo moeten de normen voor isolatie van huurhuizen en huurappartementen fors verhoogd worden, kwetsbare gezinnen prioritair ondersteund worden om hun woning te isoleren, en goedkope hernieuwbare energie via energiedelen en energiegemeenschappen toegankelijk gemaakt worden voor alle burgers. Op deze manier maken we de meest kwetsbaren in onze maatschappij minder afhankelijk van wisselende energieprijzen terwijl we belangrijke stappen zetten richting een sociaal rechtvaardige energietransitie.
Schakel mee over!
Conclusie: we moeten fossiel gas en olie zo snel mogelijk achter ons laten en overschakelen naar een volledig hernieuwbaar energiesysteem. Naast het aanpakken van de klimaatcrisis beginnen ook de economische voordelen hiervan overduidelijk te worden. Als kers op de taart krijgen we er ook een eerlijkere en gezondere wereld voor in de plaats.
Wil jij ook je steentje bijdragen, stap dan over naar een echt groene energieleverancier.
Ik stap over naar groene stroomIk steun Greenpeace
|
|
|
|
YouTube |
|
Greenwire |