Klimaatrechtvaardigheid = sociale rechtvaardigheid

De afgelopen jaren zijn er steeds meer pogingen geweest om de kloof te dichten tussen de klimaatbeweging en groepen die strijden voor sociale rechtvaardigheid. Onder invloed van massabewegingen als Black Lives Matter en #metoo groeit het besef dat geen enkele beweging haar einddoelen kan bereiken als ze niet intersectioneel denkt en handelt.

Intersectioneel denken en handelen is niet gemakkelijk of vanzelfsprekend. Het vereist dat we (ont)leren, ons aanpassen, gesprekken voeren met familie, collega’s, mede-activisten en vrienden, ook als dat ongemakkelijk is. En het vereist dat we veranderingen aanbrengen in de manieren waarop we ons organiseren.

Als klimaatbewegingen weten dat we de daad bij het woord moeten voegen. 

Dit is een werk van lange adem. Het vraagt tijd en langdurige wederzijdse steun om vertrouwen op te bouwen. 

Het einddoel is niet solidariteit, maar co-liberatie. Want niemand kan echt vrij zijn, als niet iedereen vrij is.

Klimaatmigratie

Terwijl het mondiale Noorden verantwoordelijk is voor 92 procent van de emissies die de planetaire grens overschrijden (2020, J Hickel, The Lancet Planetary Health), drukken de gevolgen van de klimaatcrisis onevenredig zwaar op het mondiale Zuiden.

Land wordt onbewoonbaar, middelen worden schaars, levenswijzen worden bedreigd of vernietigd en conflicten ontstaan. Volgens de VN zouden tegen 2050 tot een miljard mensen gedwongen kunnen zijn om te migreren als gevolg van de klimaat- en ecologische crisis. Hoe gaan we daarop reageren? 

Europeanen keurden ex-president Trump’s plannen om een muur te bouwen en vluchtelingen buiten te houden massaal af. Europa doet echter precies hetzelfde, met de Middellandse Zee als natuurlijke scheiding met Azië en Afrika. Erger nog: Europese landen geven honderden miljarden euro’s uit aan hightech grensbeveiliging in de vorm van muren, drones, geluidskanonnen, sensoren en AI-systemen om vluchtelingen te herkennen en grensbewakers om (letterlijk) op vluchtelingen te jagen.

Europa’s bloedige, koloniale geschiedenis van verwoesting, plundering en overheersing is één van de (zo niet de meest) cruciale redenen voor de huidige roep om een mediterrane grens. Een grens die er sinds 2014 voor heeft gezorgd dat meer dan 23.000 mensen zijn omgekomen in een poging Europa te bereiken (data2.unhcr.org). Bij gebrek aan gegevens tellen we daar de mensen mee die de even gevaarlijke tocht door de Sahara niet overleven niet eens bij. 

Uitgebuit – onveilig – onmenselijk

Wie Europa ondanks alles weet te bereiken, wordt niet met open armen ontvangen.  Een Europees burgerschap aanvragen is als spelen in de loterij. De Belgische wet bepaalt dat men kan worden geregulariseerd in “buitengewone omstandigheden”, zonder criteria te koppelen aan wat dat betekent.

Dit leidt ertoe dat mensen vaak jarenlang vast komen te zitten in procedures.
Beroofd van hun menselijke waardigheid en het recht op werk, worden zij in de illegaliteit geduwd, wat betekent dat ze geen sociale zekerheid hebben en werken voor extreem lage lonen in slechte omstandigheden. 

Het zet de samenleving op scherp door oneerlijke concurrentie tussen mensen zonder papieren en de gedocumenteerde arbeidersklasse te creëren, wat leidt tot verdeling en extreemrechtse leuzen als:

‘Zij pikken onze banen in’ en ‘Zij werken illegaal’. 

Regularisatie zou het verhaal kunnen veranderen in: 

“65 miljoen euro netto per maand (ACV Brussel) extra aan sociale bijdragen voor Belgische sociale zekerheidskas, dankzij de regularisatie van 100.000 mensen zonder papieren.”

Wat een verschil.

En dan hebben we het nog niet eens over de enorme bedragen die we zouden besparen op ongrondwettelijke ‘gesloten centra’, bureaucratische systemen die migranten opjagen en massasurveillance.

De Russische invasie in Oekraïne en de manier waarop Europa met de Oekraïense vluchtelingen omgaat, toont aan dat het anders kan. We mogen vluchtelingen en migranten niet discrimineren op basis van huidskleur, culturele of religieuze achtergrond of waar ze vandaan komen. We moeten eerlijke, gelijkwaardige en humane regularisatiecriteria hebben voor iedereen die hier asiel aanvraagt.

Dit gaat om menselijke waardigheid, maar daar stopt het niet. Als we ooit met oplossingen willen komen voor de klimaat- en ecologische crisis, moeten we kunnen luisteren naar degenen die het zwaarst getroffen worden. Extreemrechts is in Europa in volle opmars en terug van nooit weggeweest. Het heeft zich nooit om de klimaat- en ecologische crisis bekommerd en heeft altijd munt geslagen uit anti-immigratie sentimenten. Als we hen die worden gedwongen te vluchten voor (ecologische) rampen niet nu menselijk beginnen te behandelen, maken we de weg vrij voor ecofascisme.

Sluit je aan en schrijf mee geschiedenis!

Wij kunnen dat voorkomen. De verschillende collectieven van mensen zonder papieren hebben zich verenigd achter IN MY NAME: een voorstel voor een burgerwet, en een kans die zich maar één keer in een generatie voordoet. Het pleit voor duidelijke en humane regularisatiecriteria.

De politiek heeft talloze protesten, bezettingen en afgelopen zomer zelfs een hongerstaking van 60 dagen naast zich neergelegd. Als we er in slagen om samen 25.000 handtekeningen te verzamelen, zal de Kamer – bij wet – verplicht zijn om te luisteren en hierover te discussiëren in het parlement.Steun IN MY NAME, verspreid het binnen je organisatie, onder je mede-activisten, vrienden en familie en besef dat we de wereld kunnen veranderen als we verenigd optreden: www.inmyname.be

Ondertekend door:

Youth for Climate – Extinciton Rebellion – Greenpeace