Het coronavirus heeft wereldwijd een rem gezet op onze economie en reisgedrag. Dit treft in het bijzonder de luchtvaartsector, die nu financiële steun van overheden vraagt. Daarom maken Greenpeace, Transport & Environment en Carbon Market Watch de balans op van deze Europese eisen. We waarschuwen dat het uitdelen van belastingsgeld aan luchtvaartmaatschappijen zonder sociale of klimaatgaranties geen optie is. Greenpeace roept ook op om als eerste stap een einde te maken aan de korteafstandsvluchten.
Volgens gegevens die we verzamelden, eist de Europese luchtvaartindustrie overheidssteun voor een totaalbedrag van ten minste 12,8 miljard euro, zonder dat noemenswaardige sociale en klimaatengagementen verbonden worden aan de reddingsplannen. In België vraagt Brussels Airlines (onderdeel van de Duitse Lufthansa-groep) 200 à 300 miljoen euro aan steun van de federale overheid. TUI Fly Belgium en Air Belgium kloppen ook aan om hulp te vragen.
Luchtvaart, een opportunistische sector?
Terwijl veel managers en aandeelhouders al jaren winst maken, is de luchtvaartsector al ruimschoots bedeeld geweest met overheidsgeld. Dit in tegenstelling tot andere, duurzamere vervoerswijzen, zoals het spoor. De 20 grootste luchtvaartmaatschappijen (gevestigd in de Europese Economische Ruimte en het Verenigd Koninkrijk) hebben de afgelopen vijf jaar in totaal ten minste 33 miljard euro aan nettowinst geboekt, terwijl ze zeer weinig brandstofbelasting of BTW op vluchten hebben betaald. Nochtans is de luchtvaart een van de snelst groeiende uitstoters van broeikasgassen in de afgelopen jaren. Luchtvaartmaatschappijen kunnen niet verwachten dat ze geld van de belastingbetaler ontvangen als de tijden moeilijk zijn en tegelijkertijd zelf geen belasting betalen als de tijden goed zijn.
Sociale en klimaat-voorwaarden en een verbod op korteafstandsvluchten
De bedragen die worden gemobiliseerd om de luchtvaartmaatschappijen te redden zijn groot, maar aan de meeste daarvan zijn geen voorwaarden verbonden. Greenpeace is van mening dat alle financiële steun eerst en vooral moet worden gebruikt om werknemers te ondersteunen. Ook moet nu de basis gelegd worden voor een rechtvaardige overgang naar een klimaatvriendelijke samenleving met investeringsplannen in duurzame alternatieven, zoals een Europees netwerk van dag- en nachttreinen, veerboten en toegankelijk openbaar vervoer.
De reddingsplannen zouden de luchtvaartmaatschappijen moeten opleggen om de klimaatdoelstelling van 1,5°C in het klimaatakkoord van Parijs te respecteren. In dit verband pleit Greenpeace voor een totaal verbod op korteafstandsvluchten waar de reistijd met de trein minder dan 6 uur bedraagt of waar nachttreinen beschikbaar zijn.
Een noodzakelijke en gecontroleerde krimp
De luchtvaart is een sector die zal moeten krimpen. Zoniet dreigen andere klimaatinspanningen – door de rest van de samenleving gesteund – ondermijnd te worden. Deze afname verloopt op dit moment door deze crisis ongeorganiseerd en chaotisch. Dat toont dat het cruciaal is om samen met de vakbonden, binnen het sociaal overleg, een gecontroleerde afname te organiseren en te plannen.
Deze overwegingen bezorgen we ook aan politici in ons land. Hier vind je de aanbevelingen die we hen samen met Bond Beter Leefmilieu, Zomer Zonder Vliegen en Inter-Environnement Wallonie verstuurden.
De corona-crisis vindt plaats op een moment dat de uitstoot van de luchtvaart nog nooit zo hoog was. Desondanks is nu het helpen van werknemers in eerste instantie cruciaal. Maar door terug te keren naar “normaal” door een vervuilende en oneerlijke sector onvoorwaardelijk te financieren met belastinggeld, bouwen we niet de samenleving die bestand is tegen deze crisis, en de klimaatcrisis.
Help ons om onderzoek te voeren
|
|
|
|
YouTube |