Vorig jaar lanceerde Greenpeace samen met Inter-Environnement Wallonie, Bond Beter Leefmilieu et TreinTramBus een oproep voor een nationaal mobiliteitspact. Eigenlijk is die oproep gebaseerd op een project dat onlangs publiek werd gemaakt: Integrato. In het kader van dat project probeert een groep burgers “het Zwitserse model” toe te passen op het Belgische spoor. Hun conclusie? Het werkt en het zou de toekomst van de Belgische spoorwegen kunnen veranderen! Dat hebben ze intussen ook al uitgelegd aan de parlementen van ons land.
Het openbaar vervoer kent moeilijke tijden sinds de corona crisis. Maar daarom mogen we nog niet vergeten dat het openbaar vervoer enorme troeven biedt om op middellange en lange termijn de files, de luchtvervuiling en de klimaatverandering aan te pakken!
Oproep voor een nationaal mobiliteitspact
Vorig jaar lanceerde Greenpeace de oproep voor een nationaal mobiliteitspact, samen met Bond Beter Leefmilieu, TreinTramBus en Inter-Environnement Wallonie. We waren toen optimistisch dat er snel een federale regering zou worden gevormd.
De twee belangrijkste eisen van die oproep aan onze nieuwe ministers van Mobiliteit zijn enerzijds een gemeenschappelijke langetermijnvisie voor de mobiliteit van alle bevoegde instanties in het land en anderzijds een betere integratie van het openbaar vervoer, met de spoorwegen als ruggengraat. Daarnaast onderstrepen we in onze oproep ook het belang van intermodaliteit, met bijzondere aandacht voor de integratie van het openbaar vervoer en verplaatsingen te voet en met de fiets.
Na de vorming van de gewestregeringen hadden wij gesprekken met de gewestministers van Mobiliteit. Daar hebben wij niet nagelaten om hen onze oproep voor een nationaal mobiliteitspact over te maken. Maar het was en blijft nog altijd vooral onze bedoeling om die oproep formeel te kunnen overhandigen aan de volgende federaal minister van Mobiliteit.
Het initiatief kreeg al de steun van 54 organisaties, academici, Lineas, een particulier vervoerbedrijf en bijna 7.000 burgers. Ook jij kunt het nog altijd steunen!
Integrato: een bestaand mobiliteitsproject
De oproep voor een nationaal mobiliteitspact is in werkelijkheid het zichtbare topje van een ijsberg. De oproep is immers geschreven op basis van een deel dat zich tot nu toe onder water bevond, maar dat nu aan de oppervlakte komt: Integrato, een project van burger deskundigheid ondersteund door Inter-Environnement Wallonie. Sinds 2015 heeft een werkgroep – bestaande uit Vlamingen, Brusselaars en Walen die allemaal ervaring hebben op het vlak van openbaar vervoer – op vrijwillige basis diepgaand werk verricht om het systeem van het openbaar vervoer in ons land, en vooral het treinverkeer, opnieuw onder de loep te nemen. Hun initiatief werd ingegeven door twee vaststellingen:
● Het aanbod en de kwaliteit van het openbaar vervoer in ons land voldoen helemaal niet aan de verwachtingen van de bevolking en de economie. Dat blijkt ook uit de vele oproepen van academici, economische actoren en gebruikers. Dat moet beter.
● Op het vlak van geïntegreerde vervoerssystemen wordt het Zwitserse model algemeen erkend als het meest efficiënte. Een gelijkaardige aanpak werd ontwikkeld in Oostenrijk, in enkele delen van Nederland en in Duitsland.
De deskundigen van Integrato hebben zich er dus op toegelegd om nauwgezet te onderzoeken of het relevant en haalbaar zou zijn om de “Zwitserse visie” toe te passen op het Belgische spoorwegennet zoals we dat nu kennen. Het resultaat van hun onderzoek, dat uitgebreid en op toegankelijke wijze staat uitgelegd in een brochure die je hier kunt downloaden, is duidelijk: ja, het Belgische net biedt de mogelijkheid – mits een aantal heel realistische aanpassingen die geen buitensporige investeringen vergen – om stap voor stap te evolueren naar een een gecadanceerde en symmetrische dienstregeling met georganiseerde aansluitingen in goedgekozen knooppunten.
Ziehier een korte tekenfilm die je snel inzicht biedt in het principe van de geïntegreerd dienstregeling / de knooppunten:
Parlementaire hoorzittingen: belangstelling bij de volksvertegenwoordigers
Het resultaat van dat omvangrijke werk is intussen al voorgesteld aan een aantal belangrijke institutionele en economische stakeholders en actoren op het vlak van het spoorverkeer en kon daarbij rekenen op veel belangstelling en positieve reacties. De grootste uitdaging bestaat er nu in dat model officieel te laten goedkeuren door de Belgische overheid. Wij willen immers dat het wordt opgenomen in het toekomstige federale regeerakkoord en dat dit model het referentiekader wordt voor beslissingen met betrekking tot het openbaar vervoer in België.
Maar in afwachting van een federale regering met volledige bevoegdheden zijn Integrato en zijn bondgenoten, waaronder Greenpeace, niet bij de pakken blijven zitten.
Met de steun van de initiatiefnemers van de oproep voor een mobiliteitspact (Greenpeace, Inter-Environnement, Bond Beter Leefmilieu en TreinTramBus) werd het project Integrato intussen al voorgesteld aan verschillende parlementen: in februari 2020 gebeurde dat in de Commissie Mobiliteit van het Waals Parlement (je kunt de zitting hier bekijken, vanaf 41’44), begin juni in de Commissie Mobiliteit, Overheidsbedrijven en Federale Instellingen van de Kamer (zitting hier te bekijken, vanaf 1uur02) en midden juni in de Commissie Mobiliteit en Openbare Werken van het Vlaams Parlement (zitting hier te bekijken, vanaf 4’34).
Telkens onderstreepten de parlementairen de kwaliteit van het werk dat is verricht en de gedrevenheid van de mensen van de groep Integrato om hun project bekend te maken. De gedachtewisseling na die zittingen was telkens heel interessant en heeft bewezen dat de Waalse, federale en Vlaamse volksvertegenwoordigers aandacht en belangstelling hebben voor het onderwerp.
Stap voor stap vindt het idee zijn weg en daar kunnen we alleen maar blij om zijn!
Ik teken voor een betere mobiliteitYouTube |