Vanaf vandaag mogen we ons gedurende twee maanden uitspreken over de levensduurverlenging van Doel 1 en 2. Ook al komt deze consultatie rijkelijk laat, ze heeft een belangrijke precedentwaarde, zowel in België als Europees. Voor ons is er in ieder geval niet reden om deze verouderde, illegaal draaiende reactoren nog langer in bedrijf te houden; ze moeten zo snel mogelijk sluiten.
Overwinning voor de democratie
Iets meer dan een jaar geleden vernietigde het Grondwettelijk Hof, na advies van het Europees Hof van Justitie, de wet van 2015 over de levensduurverlenging van Doel 1 en 2. Volgens het Hof gebeurde deze verlenging in strijd met de wet: de regering had eerst de milieueffecten van deze beslissing moeten laten bestuderen en de burger hierover inspraak geven. Iets wat Greenpeace altijd heeft geëist, maar toenmalig minister Marghem halsstarrig weigerde.
Nu, beter laat dan nooit. Zes jaar later komt de burger nu alsnog aan het woord – en dat is een belangrijk signaal. Want behalve de huidige verlenging van Doel 1 en 2 (tot 2025), heeft dit ook een impact op een mogelijke verlenging van Doel 4 en Tihange 3 na 2025. Ook Engie-Electrabel en de regering moeten zich tenslotte aan de wet houden.
Geen rechtvaardiging, geen verlenging
Voor de verlenging van Doel 1 en 2 baseerde de vorige regering zich op het argument van de bevoorradingszekerheid, de enige rechtvaardigingsgrond uit de wet op de kernuitstap van 2003. Doel 1 en 2 waren zogezegd nodig om het licht aan te houden. Dit argument was niet alleen in 2015 ongeldig, ook vandaag en voor de periode 2022-25 snijdt het geen hout. Toen we eind 2018 het dichtst bij problemen kwamen, waren deze “onmisbare reactoren” zelfs niet beschikbaar.
Door Doel 1 en 2 onnodig lang in dienst te houden, heeft de vorige regering bovendien de investeringen in vervangingscapaciteit ondermijnd. De combinatie van te veel, inflexibele kernenergie en de groei van hernieuwbare energie leidt immers tot meer en meer conflicten op het net, waarbij bijvoorbeeld windmolens moeten worden stilgelegd en dus geld verliezen. Niet meteen een situatie waar investeerders in duurzame alternatieven warm voor lopen.
De levensduurverlenging heeft op de lange termijn dus een averechts effect gehad op de bevoorradingszekerheid en de kiem gelegd voor de subsidies voor gascentrales die nu besproken worden voor de periode na 2025. Door beide reactoren zo snel mogelijk te sluiten, kunnen we deze fout tenminste nog voor een deeltje goedmaken.
Verouderde reactoren vormen veiligheidsrisico
Zonder rechtvaardigingsgrond kunnen Doel 1 en 2 niet verlengd worden – en moeten ze dus ten laatste op 31 december 2022 (en wat ons betreft al veel vroeger) stilgelegd worden. Dat bepalen niet alleen de wet op de kernuitstap en het arrest van het Grondwettelijk Hof, maar ook de principes van de stralingsbescherming. Elke radioactieve straling, zowel bij ‘gewoon’ gebruik als bij een eventueel ongeval, moet zorgvuldig afgewogen en gerechtvaardigd worden.
Bij Doel 1 en 2 zijn de risico’s op straling het grootst. Dit zijn immers verouderde reactoren die niet langer voldoen aan de huidige veiligheidseisen. Enkele belangrijke zwakheden in hun ontwerp zijn het enkelwandig betonnen omhulsel van de reactorgebouwen en de zwakke bescherming van het koelbassin. Deze problemen werden in het kader van de levensduurverlenging niet aangepakt.
Deze reactoren vormen met andere woorden een reëel risico op een ernstig ongeval met mogelijks verstrekkende gevolgen tot ver over de landsgrenzen. Dit is meteen de reden dat parallel aan de Belgische consultatie ook Europese burgers en overheden in een straal van 1000 km rond de centrale inspraak krijgen. Dit risico voor zowel de Belgische bevolking als de buurlanden nog langer en nodeloos verlengen, is onverantwoordelijk en onaanvaardbaar. Doel 1 en 2 moeten dan ook zo snel mogelijk gesloten worden.
Ik schrijf me in op de nieuwsbriefIk steun Greenpeace
YouTube |