Overal ter wereld wordt de natuur geweld aangedaan, meestal met ernstige gevolgen voor de plaatselijke bevolking. Daar waar bedrijven rechtspersoonlijkheid hebben, waardoor ze staten kunnen vervolgen voor het schenden van hun rechten, heeft de natuur dit niet. Als ecocide erkend zou worden als misdrijf, dan zouden er rechtszaken kunnen worden aangespannen om de natuur en de ecosystemen te verdedigen.
Met ecocide bedoelen we de vernietiging van of de onherstelbare schade aan een ecosysteem als gevolg van al dan niet opzettelijke menselijke activiteiten. Denk maar aan de ontbossing van tropische bossen zoals het Amazonewoud, olielozingen of het verdwijnen van het Aralmeer.
Een ander voorbeeld is de verspreiding van Agent Orange door het Amerikaanse leger tijdens de Vietnamoorlog: een herbicide dat op duizenden hectaren bossen en velden werd gedropt, waardoor de bossen vernietigd werden en er tot op vandaag nog steeds geboorteafwijkingen optreden. Vietnam was trouwens het eerste land dat de term ecocide in 1990 in zijn strafwetboek opnam. Andere landen zouden volgen, zoals Rusland, Oekraïne en Italië.
Greta, Malala en de paus
In het licht van de biodiversiteitscrisis en van de klimaaturgentie, wint het idee terrein om ecocide als een misdaad tegen de mensheid te laten erkennen. Verschillende persoonlijkheden – van Greta Thunberg over Malala Yousafzai tot paus Franciscus – roepen op om ecocide als dusdanig te erkennen. Toch is die vraag niet nieuw. Al in 1998, bij de oprichting van het Internationaal Strafhof (ICC), werd er gevraagd om ecocide als een misdaad tegen de mensheid te erkennen, net zoals genocide. Maar tot op heden wordt milieuschade slechts berecht als deze optreedt in oorlogstijd.
België is voor
Steeds meer mensen zijn er zich bewust van dat de problemen met klimaatopwarming en de snel slinkende biodiversiteit alleen maar toenemen. Er loopt zelfs een internationale “Stop Ecocide”- campagne met als belangrijkste eis dat het ICC ecocide zou erkennen.
Ons land toonde zich in december 2020 via onze minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès een voorstander van deze erkenning, en pleit ervoor om de bevoegdheid van het ICC uit te breiden tot het misdrijf ecocide. Ook in het regeerakkoord staat om ecocide in het Belgisch strafwetboek op te nemen.
Sommige landen staan op de rem
Helaas sluiten sommige landen, zoals de Verenigde Staten, zich niet aan bij dit verzoek om erkenning, waardoor beslissingen niet toegepast kunnen worden. Het Internationaal Strafhof is immers afhankelijk van de wil van zijn lidstaten. Bovendien kan het ICC enkel personen vervolgen. Het zou dus de CEO van een multinational zijn die in de beklaagdenbank komt te zitten, en niet het bedrijf zelf.
Bovendien schat de internationale campagne “Stop Ecocide” dat het 3 à 7 jaar zal duren om het ICC te hervormen. Er moet immers eerst een amendement ingediend worden door een lidstaat, waarna een meerderheid van de landen akkoord moet gaan om het amendement te onderzoeken, om uiteindelijk tot een tweederdemeerderheid van de ondertekenende staten, dat wil zeggen 82 staten, te komen.
De tijd dringt
Voor de aanhangers van de “Stop Ecocide”-campagne zou de erkenning van ecocide als misdaad tegen de mensheid een sterk cultureel signaal vormen dat niet langer onopgemerkt zou blijven door staten en bedrijven. Gezien de klimaatcrisis en de hoogdringendheid om de achteruitgang van de biodiversiteit een halt toe te roepen, moet er meer dan ooit op alle niveaus actie ondernomen worden.
In deze context is de erkenning van ecocide een essentiële en nuttige stap in de richting van een wereld waarin de mens in evenwicht met de planeet zou leven. We hebben geen 7 jaar de tijd meer. Daarom moeten er snel andere maatregelen worden getroffen zodat ernstige milieuschade niet berecht hoeft te worden op een planeet waar onze toekomst en die van de komende generaties al in het gedrang is.
#BackToTheClimateIk steun Greenpeace
|
|
|
|
YouTube |
|