กรุงเทพฯ, 25 กันยายน 2568 – กรีนพีซ ประเทศไทย ร่วมกับ JustPow (เครือข่ายเพื่อพลังงานที่ยุติธรรมสำหรับทุกคน Just Power For All) และเครือข่ายภาคประชาชนจาก 5 ภูมิภาค ยื่นข้อเรียกร้องต่อ คณะกรรมาธิการการพลังงาน เพื่อให้กระบวนการจัดทำแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าแห่งประเทศไทย (PDP) ฉบับใหม่มีตัวแทนภาคประชาชนในคณะกรรมการร่างแผน PDP พร้อมต้องดำเนินไปอย่างโปร่งใส และเปิดให้ประชาชนมีส่วนร่วมอย่างแท้จริง
ที่ผ่านมากระทรวงพลังงานโดยสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) ได้เปิดรับฟังความคิดเห็นต่อร่าง PDP2024 ผ่านช่องทางออนไลน์เท่านั้น แตกต่างจากแผน PDP2018 ที่เคยจัดเวทีสาธารณะทั่วทุกภูมิภาค ส่งผลให้ประชาชนจำนวนมาก โดยเฉพาะผู้ที่อาจได้รับผลกระทบจากการก่อสร้างโรงไฟฟ้า และผู้ใช้ไฟฟ้าที่ต้องรับภาระค่าใช้จ่าย ไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลหรือแสดงความคิดเห็นได้อย่างพอเพียง
ด้วยเหตุนี้ JustPow และเครือข่าย 13 องค์กร จึงได้จัดเวทีสาธารณะ “เสียงจากประชาชน 5 ภูมิภาคต่อร่างแผน PDP2024” เมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม 2567 ที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร ก่อนยื่นข้อคิดเห็นต่อกระทรวงพลังงาน อย่างไรก็ตาม ล่าสุดเมื่อวันที่ 4 สิงหาคม 2568 รัฐบาลได้ประกาศเดินหน้าเตรียมจัดทำแผน PDP ฉบับใหม่ แทนการประกาศใช้ร่างแผน PDP2024 เดิม
สันติชัย อาภรณ์ศรี ผู้ประสานงาน JustPow กล่าวว่า “จากการแต่งตั้งคณะกรรมการพยากรณ์และจัดทำแผน PDP ฉบับใหม่ของประเทศกลับไม่มีตัวแทนจากภาคประชาชน ทั้งที่ประชาชนคือผู้มีส่วนได้ส่วนเสียโดยตรง ไม่ว่าจะในฐานะผู้ใช้ไฟฟ้าหรือผู้ที่อาจได้รับผลกระทบจากพัฒนาโครงการโรงไฟฟ้า หากแผน PDP ฉบับใหม่นี้ไม่มีตัวแทนประชาชนร่วมอยู่ด้วยในกระบวนการจัดทำด้วย ก็ไม่อาจกล่าวได้ว่าแผน PDP ฉบับนี้จะสะท้อนเสียงของประชาชนอย่างแท้จริง หรือเป็นแผนที่เปิดให้เกิดการมีส่วนร่วมจากประชาชนอย่างมีความหมาย”
ข้อเรียกร้องต่อคณะกรรมาธิการการพลังงาน
- เชิญผู้ที่เกี่ยวข้องกับการจัดทำแผน PDP ใหม่ มาให้ข้อมูลต่อ กมธ. เกี่ยวกับแผนการดำเนินงาน ระยะเวลา และแนวทางที่ชัดเจน
- ผลักดันให้มีผู้แทนภาคประชาชน ทั้งผู้ใช้ไฟฟ้าและผู้ที่อาจได้รับผลกระทบ เข้าร่วมในคณะกรรมการจัดทำแผน PDP ฉบับใหม่
- เปิดช่องทางรับฟังความคิดเห็นที่เข้าถึงง่าย โดยให้คณะกรรมธิการพลังงาน กำกับดูแลการเผยแพร่ข้อมูลร่างแผน PDP ฉบับใหม่ในรูปแบบที่ประชาชนทั่วไปเข้าใจได้ พร้อมทั้งจัดเวทีสาธารณะควบคู่กับการรับฟังความคิดเห็นทางออนไลน์
- ให้คณะกรรมาธิการการพลังงานทำหน้าที่สะท้อนเสียงประชาชน และติดตามให้ข้อคิดเห็นของภาคประชาชนถูกนำไปพิจารณาในกระบวนการร่างแผน PDP ฉบับใหม่
- เมื่อแผน PDP ฉบับใหม่ถูกประกาศใช้แล้ว ขอให้ คณะกรรมธิการพลังงาน เชิญผู้ที่มีส่วนจัดทำแผนงาน มาชี้แจงต่อสาธารณะ เพื่อสร้างความเข้าใจต่อหลักการและเหตุผลเบื้องหลังการกำหนดนโยบายพลังงาน
กรีนพีซ ประเทศไทยและเครือข่าย JustPow เห็นว่า แผน PDP แม้ไม่ใช่กฎหมายโดยตรง แต่เป็นนโยบายสาธารณะที่ส่งกระทบกับประชาชนทุกคน ทั้งในด้านค่าใช้จ่าย ความมั่นคงพลังงาน และสิ่งแวดล้อม จึงควรจัดทำบนฐานของ ความโปร่งใส การมีส่วนร่วม และสิทธิในการรับรู้ข้อมูลข่าวสารของประชาชน ตามเจตนารมณ์รัฐธรรมนูญมาตรา 77[1]
ในช่วงที่ประเทศไทยเพิ่งได้รัฐบาลคณะใหม่ การจัดทำแผน PDP ฉบับใหม่นี้จึงเป็นบทพิสูจน์แรกของรัฐบาลที่จะยึดมั่นในหลักธรรมาภิบาล เพื่อให้ประชาชนผู้มีส่วนได้ส่วนเสียสามารถมีส่วนร่วม และกำหนดทิศทางนโยบายพลังงาน เพราะแผน PDP ไม่ใช่แค่ตัวเลขกำลังการผลิตไฟฟ้าเพียงอย่างเดียว แต่คือทิศทางการพัฒนาประเทศ ที่สะท้อนอนาคตทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม
มนูญ วงษ์มะเซาะ นักสื่อสารงานรณรงค์ด้านการเปลี่ยนผ่านพลังงานที่เป็นธรรม กรีนพีซ ประเทศไทย กล่าวทิ้งท้ายว่า “แผน PDP ฉบับใหม่คือความหวังสำคัญที่ประชาชนจะได้มีส่วนร่วมในการกำหนดทิศทางพลังงานของประเทศ ทว่าในอดีตรัฐกลับละเลยเสียงของประชาชนจากกระบวนการนโยบาย ทั้งที่ความมั่นคงด้านพลังงานต้องมีการมีส่วนร่วมของประชาชนเป็นแกนหลัก รัฐบาลชุดใหม่จึงควรใช้โอกาสนี้พิสูจน์ว่าพร้อมคืนอำนาจให้ประชาชน เปิดทางให้มีตัวแทนเข้าร่วมในคณะกรรมการร่างแผน PDP และร่วมกันวางอนาคตพลังงานที่โปร่งใส ยุติธรรม และยั่งยืนอย่างแท้จริง”
หมายเหตุ
[1] รัฐธรรมนูญมาตรา 77 ว่าด้วยก่อนการออกกฎหมายทุกฉบับ รัฐต้องจัดรับฟังความคิดเห็นของผู้เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากกฎหมาย รวมทั้งเปิดเผยปลการรับฟังความคิดเห็นต่อประชาชน
ข้อมูลเพิ่มเติมติดต่อ
มนูญ วงษ์มะเซาะ
นักสื่อสารงานรณรงค์ด้านการเปลี่ยนผ่านพลังงานที่เป็นธรรม กรีนพีซ ประทศไทย
อีเมล [email protected] โทร. +66 6 2197 2543
