#ฝุ่นข้ามพรมแดน

ปัญหามลพิษข้ามพรมแดนดูจะเป็นสิ่งที่ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ต้องเผชิญร่วมกัน มาเลเซียเป็นอีกประเทศหนึ่งที่ประสบฝุ่นพิษข้ามแดน

กว่า 15 ปีที่ประชาชนในพื้นที่ภาคเหนือตอนบนต้องทนกับฝุ่นพิษที่ปกคลุมทั่วภูมิภาคเป็นเวลาหลายเดือนทุกช่วงต้นปี จนเกิดทัศนคติหลากหลายวาทกรรมที่สร้างให้คนบนดอยและเกษตรกรเป็นจำเลยผู้ก่อมลพิษของสังคม

สิทธิชุมชนในการมีส่วนร่วมในการจัดการทรัพยากรและอนุรักษ์จะแก้ปัญหาความไม่มั่นคงกรณีที่อยู่อาศัยและทำกินซึ่งเชื่อมโยงอย่างมีนัยยะกับนโยบายการสนับสนุนพืชเกษตรที่ไม่ยั่งยืน สิทธิของคนที่อยู่อาศัยพึ่งพิงและดูแลรักษาผืนป่าอย่างเช่นชุมชนและชนพื้นเมืองจะเป็นยุทธศาสตร์สำคัญของประเทศในการปกป้องผืนป่าและต่อกรกับวิกฤตสภาพภูมิอากาศต่อไป

‘ใน อ.แม่สาย ไม่มีจุดความร้อนเลย แต่ประชาชนในอำเภอกลับได้รับผลกระทบจากฝุ่น PM2.5 จากการเผาอย่างหนัก ปัญหาฝุ่นใน อ.แม่สาย มักจะมาจากมลพิษที่ข้ามพรมแดนมา จึงหาข้อมูลเพิ่มเติมและทราบข้อมูลเรื่องการนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ในปี 2565 ไทยนำเข้าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์จากพม่าสูงถึง 14,312 ล้านบาท และจากการพูดคุยแลกเปลี่ยนข้อมูลกับนักวิชาการหลายคนทำให้เราเชื่อว่านี่คือหนึ่งในสาเหตุของมลพิษทางอากาศที่เกิดขึ้นในแม่สาย’ – นายกเอ (ชัยยนตร์ ศรีสมุทร นายกเทศมนตรีตำบลแม่สาย)

แม้อากาศสะอาดจะเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของเราทุกคน แต่ดูเหมือนว่าในปัจจุบันอากาศสะอาดกลับกลายเป็นทรัพยากรที่เข้าถึงยากขึ้นเรื่อย ๆ ประชาชนยังคงต้องสูดฝุ่น PM2.5 โดยไม่เห็นวี่แววว่าสถานการณ์จะดีขึ้นแต่อย่างใด

ปัญหาที่ไม่ถูกจำกัดด้วยเขตพรมแดนประเทศอย่างมลพิษทางอากาศนั้น ในสถานการณ์ฝุ่นควันพิษที่ภาคเหนือตอนบนของไทยเผชิญเป็นประจำทุกปีมีความเกี่ยวข้องกับมลพิษและการลงทุนข้ามพรมแดนอย่างไร